―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

 
 
 

---

 ―ILM-FAN VA TA‘LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR‖ MAVZUSIDAGI
4-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
 
 
30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal
 
 
 
 
 
 
241 
www.academiascience.uz
ОИЛА –ЖАМИЯТНИНГ АСОСИЙ НЕГИЗИ
ЁХУД ЗАРДУШТИЙЛАРДА ОИЛАВИЙ МУНОСОБАТЛАР 
ПСИХОЛОГИЯСИ.
 
 Лазиза Ражабова
Вобкент туман
40-умумталим мактаб психологи
 
Оила, бу табиатнинг шоҳ
асарларидан биридир. 
 Ж.Сантаяна 
Ҳар қандай жамиятнинг асосини, ўзагини оила ташкил этади. 
Халқимизнинг азалий қадриятлари, анъаналари ҳисобланмиш: ҳалоллик, ор-
номус, меҳр-оқибат, садоқат, меҳнатсеварлик, ватанпарварлик каби инсоний 
фазилатлар, энг авалло, оилада шаклланади. Айниқса, ўзбек оилаларининг 
мустаҳкамлиги, муқимлиги ва мангулиги ана шу маънавий анъаналарга 
таянганлиги билан боғлиқдир. Шуларни ҳисобга олган ҳолда «ўзбек 
оилаларининг маънавий асосларини тадқиқ қилиш‖
5
муҳим аҳамиятга эга. 
Қадим замонлардан бошлаб, Туронзаминда халқ оғзаки ижоди намуналари, 
Қуръони карим ва ҳадисларда, буюк қомусий олимларимизнинг бетакрор, 
ўлмас асарларида оила масалалари, оилавий мунособатлар тизими талқин 
этилган , махсус тавсиф этилган. 
Ана шундай маънавиятимизнинг қўҳна сарчашмаларидан бири бўлган, 
қадимги Турон ва Эронзамин халқларининг маънавий қадрияти ҳисобланмиш 
«Авесто‖ да ҳам инсоният ва унинг тараққиѐти билан боғлиқ тасаввурлар, 
маънавий-руҳий ва ахлоқий мезонлар, оламни, табиатни билишга бўлган 
эхтиѐж ва интилиш, инсондаги энг олийжаноб, пок фазилатлар куйланиши 
билан бир қаторда, оила асослари, тузилиши, таркиби, оила маънавияти, ота-
оналарнинг оиладаги мавқелари, оилада аѐл эрки, бурчи ва хуқуқлари юксак 
маънавий ва ахлоқий чизгилар асосида тавсифланганлиги диққатга сазавордир. 
―Авесто‖да патриархал оила жамиятнинг энг қуйи бўғинини ташкил этилиши 
айтилиб, у ўз ичига 4 авлод ва 9 гуруҳни олганлиги таъкидланади. 
Оила марказида оила бошлиғи (кадхудо) турган . Хўжаликни эр ва хотин 
бошқариб, оила даврасига : ота-она , эр-хотин, фарзандлар, фарзанд, неваралар 
киришган. Шунингдек оила таркибига : отанинг ака-укалари ва опа сингиллари, 
ака-укаларининг болалари ва неваралари ҳам кирган. Лекин она томон 
қариндошлар ва ота томондан опа-сингилларнинг болалари оила таркибига 
 

---