Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

қарзлар ҳаракатига доир банк кўчирмалари,кредитшартномасига мувофиқ
қайтариладиган кредит ва фоиз суммаларининг акцептсиз (
розиликсиз)
ҳисобданўчирилишинитасдиқлайдиганмемориал-
ордерларкиради.
Юқоридакўрсатилганмуомалаларниҳисобдааксэттиришгадоирсинтетик
ва аналитик ҳисоб регистрлари ҳамда бухгалтерия ҳисоботлари пухта
текширувдан ўтказилади.Мазкур соҳани текшириш учун зарур ахборотлар
молиявий ҳисоботнинг қуйидаги шаклларида акс эттирилади:бухгалтерия
балансида(
I
-
шакл)(
баланспассивидаги I
I
-
«Мажбуриятлар»бўлимининг«Узоқ
муддатли банккредитлари»(
570сатр)
,«Узоқ муддатли қарзлар»(
580сатр)
,

---

«Қисқа муддатли қарзлар (
740 сатр) моддалари)
; Молиявий натижалар
тўғрисидагиҳисобот»(
2-
шакл)
да(
«Фоизкўринишидагихаражатлар»(
180стар)
,
«Валюта курсаи фарқидан даромадлар» (
150 сатр)
, «Фоиз шаклидаги
харажатлар»(
180сатр)модждалари;«Пулоқимларитўғрисидагиҳисобот»да(
4-
шакл)(
«Олинган ватўланган фоизлар»(
110сатр)
,«Узоқ вақисқамуддатли
кредитларвақарзларбўйичапултушумлариватўловлари»(
150сатр)
;
«Инвестиционфаолиятнингсофпулкиримивачиқими»(
100сатрқ060сатр±070
сатр±080сатр±090сатр)(
агарушбумақсадларучункредитларвақарзларжалб
қилинганбўлса)
.
Буларнитекшириш учунаудиторгакорхонадақўлланилаётганбухгалтерия
ҳисобишаклигахосқуйидагисинтетиквааналитикҳисобрегистрларитақдим
қилинади:
*
агаржурнал-
ордершаклиқўлланилса,4ва12журнал-
ордерлар;
*
агарҳисобишларикомпьютерлаштирилганбўлса,6810,6840,7810,7820,
7830,7840-счётларбўйичакомпьютершакллари,аналитикведомостларваБош
дафтар.
Текширувнингушбусоҳасигакиришишданолдинаудиторкредитвақарз
шартномалариўртасидагиасосийфарқларнибилишилозим.
№ 21 -БҲМС га мувофиқ кредит ва қарзлардан фойдаланганлик учун
тўланадиган фоизтўловлари молиявий фаолиятгадоир чиқимлар таркибида
ҳисобга олиниши,яъни молиявий натижаларга -9610 «Фоиз кўринишидаги
харажатлар»счётинингдебетигаолибборилиши,солиққатортишмақсадидаэса
фойдасолиғибўйичақонунчиликталабларигамувофиқҳисобгаолинишилозим.
Узоқмуддатлиактивларнисотиболиш учунолинганкредитларвақарзлар
бўйичафоизларнитўлашгадоирхаражатлар«Харажатлартаркиби….тўғрисидаги
Низом»га ва №5 -
«Асосий воситалар» номли БҲМСга мувофиқ объектнинг
дастлабкиқийматигақўшилиши,уларҳисобгақабулқилинганидансўнгтўланган
фоизлар эса,умумий тартибда 9610- счёт дебетига ўтказилиб ҳисобдан
ўчирилади.
Фоизларни ҳисобга олишнинг шунга ўхшаш тартиби ишлаб чиқариш
заҳираларисотиболиш учунолинганқарзмаблағларибўйичаҳамқўлланилади.
№ 4-
«Товар-
моддийзаҳиралар»номлиБҲМСгамувофиқкорхоналаркредитучун
тўловларга доир харажатларни,агар булар сотиб олиш билан боғлиқ бўлса,
моддий ишлаб чиқариш заҳираларинингҳақиқий таннархига қўшилади.Бу
тартибгасотиболингантовармоддийзаҳираларниомборгакиримқилинишига
қадар риоя қилинади,ундан сўнгэса фоизлар одатдаги тартибда ҳисобга
олинади.
Кредитва қарзларни ҳисобга олишнингташкил этилишини текширишда