Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

тасдиқлаш ҳамдадавлатрўйхатиданўтказиш қоидаларигариояқилинишини
аниқлайди.Корхонатаъсисчилартомонидануниташкилэтиштўғрисидагиқарор
қабулқилинганвақтданбошлабэмас,балкидавлатрўйхатиданўтганкундан
бошлабюридикшахсмақомигаэгабўлгандебҳисобланади.Шубоисдан,давлат
рўйхатидан ўтганлик тўғрисидаги гувоҳноманингмавжудлигини,агар таъсис
ҳужжатларига
ўзгартиришлар
киритилган
бўлса, қайта
рўйхатдан
ўтказилганлигинитекширишлозим.
Аудитор таъсис шартномаси билан танишишда,унда қандай шартлар
келтирилганлигинианиқлайди.Жумладан:
- мулкларниулушсифатидақўшиш(
топшириш)
- фаолиятдаиштирокэтиш;
- фойдавазарарларнитаъсисчиларўртасидатақсимлаш;
- корхонафаолиятинибошқаришваундатаъсисчиларнингиштироки;
- таъсисчиларнингкорхонаданчиқиши.
Масъулиятичекланганжамиятлар(
МЧЖ)таъсисшартномасидаюқорида
санабўтилганмаълумотларданташқариқуйидагишартларҳамбўлишилозим:
- уставкапиталинингтаркибиваҳажмитўғрисида;
- ҳарбиртаъсисчиулушинингҳажмивауниўзгартириштартиби;
- таъсисчиларулушларинингтаркиби,ҳажмиватопширишмуддатлари;
- улушларниқўшишгадоирмажбуриятларнибузганликучунжавобгарлик;
- таъсисчилартомониданқўшиладиганулушларнингжамисуммаси.
Аудитор корхона устави билан танишиш чоғида унда қуйидагилар
кўрсатилганлиинианиқлайди:
- корхонанинг ўзига хос ҳусусиятлари ва ташкилий-
ҳуқуқий шаклини
ифодалайдиганноми;
- корхонанингдавлатрўйхатиданўтказиладиган,жойлашганўрни;
- уставкапиталинингкўламиваунингбарчатаъсисчиларўртасидаулушларга
тақсимланиши;
- корхонанингмақсадивафаолияттурлари;
- ижроорганларинисайлашёкитайинлаштартиби;
- корхонабошқаруворганинингтаркибиваваколатлариҳамдаулартомонидан
қарорқабулқилиштартиби;

---

- дивидендлартақсимлаштартиби;
- амалдаги қонунчиликда кўзда тутилгани ҳамда таъсисчилар билан
келишилган,лекин қонунчиликка зид келмайдиган бошқа зарур масалалар.
Шунингдек,таъсисҳужжатларинитекширишдакорхонанингташкилий-
ҳуқуқий
шаклини эътиборга олиш зарур. Масалан, акциядорлик жамиятининг
таъсисчилари томонидан тасдиқланган уставида,устав капиталинингкўлами
тўғрисидаги маълумотлар билан бирга жамият томонидан чиқариладиган
акцияларнинг тоифалари, уларнинг номинал қиймати ва миқдори,
акциядорларнинг ҳуқуқлари тўғрисидаги шартлар ҳар хил бўлиши лозим.
Акциядорлик жамиятинингбарча акциялари бир акциядор томонидан сотиб
олинганда,акциядорликжамиятинибиркишиташкилэтганҳисобланадиёкибир
акциядордан иборатбўлади.Буҳолдаги маълумотлар акциядорликжамияти
уставида қайд қилинган,рўйхатга олинган ва ҳамма танишиши учун эълон
қилинганбўлишикерак.
Иштирокчилар таркибини таҳлил қилишда,акциядорлик жамияти ва
масъулияти чекланган жамиятягона иштирокчиси сифатида,битта шахсдан
иборатхўжаликюритувчисубъектбўлаолмаслигигаэътиборберишикерак.
Акциядорлик жамиятлари ва масъулияти чекланган жамиятларда ҳам
юридикшахслар,ҳамжисмонийшахслартаъсисчисифатидаиштирокэтишлари
мумкин.
Қўшма корхона устав капиталига ўзбекистонлик иштирокчи томонидан
қўшиладиган ҳисса хорижий иштирокчилар билан келишувга кўра миллий
валютадақандайбаҳоланса,келишилганбаҳоларбўйичачетэлвалютасидаҳам
жаҳонбозоридагибаҳониҳисобгаолганҳолдашундайбаҳоланади.
Хорижийиштирокчинингҳиссасиҳамшутартибдақўшмакорхонаниташкил
этиш ҳақидаги шартнома имзоланган кундаги ёки унинг иштирокчилари