Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

номоддий активларни ҳисобдан чиқаришга доир муомалаларни ҳисобда акс
эттиришуслубиётинингбузилиши.
Номоддийактивларҳаракатигадоирмуомалаларниҳисобдааксэттириш
услубиётигариояқилмасликсолиқбиланбоғлиқнохуш ҳолатларникелтириб
чиқаради.Жумладан:тўланмаган ва ҳисобга олинмаган номоддий активлар
бўйича қўшилган қиймат солиғини бюджетга тақдим қилиш; номоддий
активларни сотиш ва шартномага асосан текинга бериш чоғида ҚҚС
ҳисобламасликванотўғрианиқлаш;номоддийактивларҳисобданчиқарилиши
натижасида кўрилган зарарлар суммасига солиққа тортиладиган фойданинг

---

камайтирилиши;номоддий активлар жисмоний шахслар томонидан сотиб
олинганидадаромадсолиғиушламаслик.
16-
МОДУЛ:МОЛИЯВИЙҚЎЙИЛМАЛАР(
ИНВЕСТИЦИЯЛАР)АУДИТИ
РЕЖА:
1. Молиявий қўйилмалар тавсифи, аудитининг хусусияти, мақсади ва
вазифалари.
2. Молиявий қўйилмалар (инвестициялар)ни аудиторлик текширувидан
ўтказишдақўлланиладиганмаълумотманбалари.
3.Молиявийқўйилмаларниинвентаризацияданўтказиш ваолдинўтказилган
инвентаризациялартўғрилигинитекшириш.
4. Корхона активларини молиявий қўйилмалар қаторига қўшишнинг
тўғрилигинитекшириш.
5. Молиявий қўйилмалар ҳисобига доир дастлабки ҳужжатларнинг
расмийлаштирилишини ва қимматли қоғозларни баҳолашнингтўғрилигини
текшириш.
6.Қимматли қоғозларнинганалитик ҳисобини,кирими ва чиқимига доир
муомалаларнитекшириш.
7.Молиявийқўйилмаларнингдаромадлилиги,олингандаромадларнингтўлиқ
аксэттирилишивасолиққатортилишинитекшириш.
1.Молиявийқўйилмалартавсифи,аудитинингхусусияти,мақсадива
вазифалари.
Бозор иқтисодиётига ўтиш шароитида бозор муносабатларининг тезлик
билан ўзгаришига мослашиш ҳар бир корхона фаолияти муваффақиятининг
гаровидир.Бунданафақатўзмаҳсулотларивахизматларинингбозордатутган
ўрни(
мавқей)
ни,шунингдек,харажатларниназоратқилиш биланчекланмасдан,
балки қабул қилинган бошқарув қарорларинингсамарадорлигини муттасил
текшириш, ўзгарувчан бозор шароитида корхонанинг ўз ҳуқуқ ва
имкониятлариданқайдаражадафойдаланаётганинитаҳлилқилишҳамзарур.
Корхонанингвақтинчабўштўрганпулмаблағларидансамаралифойдаланиш
усуллариданбири–бууларниқимматлиқоғозларсотиболишгайўналтиришдир.
Маблағларниқимматлиқоғозларгайўналтириш ўзтавсифигакўраюқори
таваккалчилик фаолияти билан боғлиқ бўлиб,таваккалчилик даражасини
имкони борича пасайтириш мақсадида эмитентнингмолиявий ҳолатини ва
бозор конъюнктурасини билиш фонд биржаси маълумотларини мунтазам
равишдамониторингқилибтуришнитақазоэтади.
Маълумки,қимматлиқоғозлармуомалажараёнидаучтабосқичданўтади.
Буларданбиринчиси,эмиссиябосқичибўлиб,ундақимматлиқоғозларбирламчи
жойлаштириладиваўзинингбиринчиэгаси(
андеррайтингёкиинвестор)
гаўтади.
Иккинчибосқичдеганда,уларнингиккиламчи,яъниактивбозордагиҳаракати
тушунилади.Якуний -учинчи босқичда қимматли қоғозларни сўндирилиши
(
эмитент томонидан қайтариб олиниши)амалга оширилади.Ушбу муомала
жараёнидақимматлиқоғозларҳаракатифондбиржаларидаамалгаоширилиб,
вақтгатескаримутаносиб(
пропорционал)равишданоминалваҳақиқий(
бозор)
нархлари ўзгаради.Ушбуўзгариш иқтисодиётда бозор котировкаси деб ҳам
аталади.
Бозоркотировкасигаэгақимматлиқоғозлар
деганда,фондбиржаларива
биржадан ташқари бозорларда фаол савдо қилинадиган акциялар ва

---