IKKI UYLI OʻSIMLIKLAR Reja: - Reja:
- 1.Bir urug’pallali o’simliklar urugining tuzilishi.
- 2.Ikkipallali o’simliklar urug’ini tuzilishi.
- 3.Urug’ning tuzilishi va xillari.
Ikki pallali oʻsimliklar, ikki urugʻpallalilar (Dicotyledones) — yopiq urugʻli (gulli) oʻsimliklar sinfi. Ular ikki urugʻpallali murtakka ega (nomi shundan). Barglarining toʻrsimon tomirlanishi, poya va ildizlarida alohida toʻqima-kambiy boʻlishi va koʻpincha, gullari 5 yoki 4 aʼzoli tipdaligi bilan tavsiflanadi, kambiy poya va ildizlarning yoʻgʻon tortishini taʼminlaydi. Ular oʻtlar, daraxtlar, butalardan iborat. I.p.oʻ. gulli oʻsimliklarning 360—370 ta oilasiga mansub 175 mingdan ortiq turini oʻz ichiga oladi. I.p.oʻ.ning hali hamma tomonidan qabul qilingan umumiy sistemasi yoʻq, ularning kelib chiqishi va filogenetik bogʻlanishi aniqlanmagan. I.p.oʻ. tuproq va iqlim sharoiti har xil boʻlgan juda koʻp joylardaoʻsadi. I.p.oʻ.ning katta-kichikligi, shakli, morfologik-anatomik tuzilishi, shuningdek, koʻpayish organlarining tuzilishi nihoyatda xilma-xil. I.p.oʻ. Yer sharining hamma joyida uchraydi. I.p.oʻ. orasida kartoshka, noʻxat, lavlagi, qovun, tarvuz, uzum, olma, gʻoʻza, kungaboqar kabi muhim xoʻjalik ahamiyatiga ega boʻlgan oʻsimliklar bor.[1] Har bir o'simlikning urug'i o'ziga xos tuzilgan. O'simliklar urug'pallasi soniga qarab bir va ikki umg'pallali o'simliklarga bo'linadi Bug'doy urug'i endospermasining yupqa kesigiga mik-roskopda qaralsa, u hujayralardan tashkil topganligini ko'rish mumkin. Bu hujayralarda kraxmal va ko'p sonli oqsil donachalari bo'ladi. Ayrim urug'lar tarkibida efir moy-lari (zira, shivitda) va zaharli moddalar (mastak, achchiq bodom, shaftoli va kampirchoponda) saqlanadi. - Bug'doy urug'i endospermasining yupqa kesigiga mik-roskopda qaralsa, u hujayralardan tashkil topganligini ko'rish mumkin. Bu hujayralarda kraxmal va ko'p sonli oqsil donachalari bo'ladi. Ayrim urug'lar tarkibida efir moy-lari (zira, shivitda) va zaharli moddalar (mastak, achchiq bodom, shaftoli va kampirchoponda) saqlanadi.
Gulli o‘simlikning hayot sikli davomida uning asosiy organlari, ya’ni urug‘ning unib chiqishidan voyaga yetgan o‘simlikda yangi urug‘ paydo bo‘lgunchahammaorganlar shakllanadi. Urug‘danurug‘ hosil bo‘lgunga qadar o‘tgan davr - ontogenez yoki o‘simliklaming indivudial rivojlanish davri deyiladi. Gulli o‘simliklar ontogenezining davomiyligi bir-biridan katta farq qilishiga qaramay, har bir individning hayoti urug‘ning unib chiqishidan boshlanib urug‘ning hosil bo‘lishi bilan tamomlanadi. Urug‘ deb o'simliklarnmg tarqalishiga, ko‘payishiga xizmat qiluvchi generativ organga aytiladi. Urug£ urug'kurtakda ro‘y bergan qo‘sh urugianish jarayonidan keyin rivojlanib hosil bo‘ladi. U o‘zida bo‘lg‘usi boiadi. Bu qismlar qo‘sh urugianish jarayonidagi tuxum to‘planadigan endosperm markaziy hujayraning otalanishidan hosil bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |