Ijtimoiy pedago’gikadan yakuniy nazorat savollari 1-variant

3)Mаktаbgаchа tаrbiya yoshidаgi bоlаlаr bilаn оlib bоrilаdigаn ijtimоiy-pedаgоgik fаоliyat
Хозирда мактабгача таълим муассаса тарбиячилари, ота-оналар учун мактабгача ёшдаги бо-лалар таълим-тарбиясига куйиладиган давлат талаблари яратилиб, амалиётда кулланмокда. Давлат мактабгача таълим муассалари, хусусийлаштирилган мактабгача таълим муассалари, мактабдан ташкари муассасалар, турли мактабга тайёрлов марказларида болаларни мактабга тайёрлаш ишлари олиб борилмокда.
Maktabgacha yoshdagi bola qanday rivojlanadi (5-6 yosh).
Bola qila olishi kerak
● Ko'rsatilgan yo'ldan yura olishi
● Ma'noli gaplashish va ko'plab turli so'zlarni qo'llashi
● Qarama-qarshiliklarni tushunishi (masalan, semiz va oriq, uzun va qisqa)
● Boshqa bolalar bilan o'ynashi
● Doimiy yordamsiz kiyina olishi
● Sodda savollarga javob bera olishi
● 5 tadan 10 tagacha narsalarni sanay olishi
● Qo'lini yuva olishi
Ota-onalar va murabbiylarga maslahatlar
● Bolaning gap-so'zlariga quloq tuting
● Bola bilan tez-tez muomala qiling
● Agar bola duduqlansa, unga shoshilmasdan dona-dona qilib gapirishni taklif qiling
● Hikoyalar o'qib bering va aytib bering
● Bolani turli o'yinlarga va yangi narsalarni o'zlashtirishga rag'batlantiring
Xavotirli belgilar
● Bola qanday o'ynayotganiga e'tibor bering. Agar u qo'rqoq, jahldor va g'azablangan bo'lsa, bular ruhiy muammolar yoki nisbatan yomon munosabatning natijasi bo'lishi mumkin.
2)VАSIYLIK VА HОMIYLIK
Vasiylik – bu «balog’atga yetmagan shaxslar shaxsi va mol-mulki huquqlarini himoya qilish shaklidir (ota-onasiz olgan bolalar, ruhiy kasallar)».Vasiylik deyilganda bunday kuzatishlar vazifasi yuklatilgan shaxslar yokitashkilotlar ham tushuniladi. Vasiylik qilish topshirilgan shaxs vasiy deb ataladi, uning majburiyati esa vasiylik.
Bolani oilaga (vasiylik/homiylik, tutingan) tarbiyaga olish
Bola vasiylik va homiylik organi himoyasiga birinchi bor tushgan vaqtida, ehtimol, orttirilgan stress (ruhiy zo’riqish) holatida yashayotgan bo’lishi mumkin. SHuning uchun ham unga yordam ko’rsatish bo’yicha barcha harakatlar boshidanoq yaxshi rejalashtirilgan va uyg’unlashtirilgan bo’lishi muhim. Har bir bola individual tarixga, hayot mazmuni va ijtimoiy sharoitga ega, hech bir bolaning ijtimoiy vaziyati boshqa bolaning vaziyatini takrorlamaydi. SHuning uchun ham har bir bolaga va uning hal etilishi lozim bo’lgan muammolariga alohida yondoshuv zarur. Balki bola:
– yolg’iz qolishni;
– siz bilan yakka suhbatlashishni;
– yana kim bilandir suhbatlashishni;
– tutingan ota-onaning qondosh farzandlari bilan suhbatlashishni istashi mumkindir.
- Ko’pgina hollarda bola o’zini qo’pol va jahldorlik bilan tutishi yoki aksincha barcha talab va savollaringizga indamasdan, javob qaytarmasdan turishi va xatto ovqat ham yemasligi mumkin.
- Bolaning dastlabki kunlardagi xulqi qanday bo’lmasin, uni o’z holiga qo’ying, shu bilan birga, yonida bo’ling. Ziyrak, diqqat-e’tiborli bo’ling va har qanday vaqtda yordamga tayyor turing. Bunda sizga o’z farzandlaringiz va boshqa tutingan tarbiyalanuvchilar yordam berishlari mumkin.
O‘zbekistonda asrab oladigan oilalar hozircha keng tadbiq etish va tarqalishga ega emas. Agarda chet eltajribalariga murojaat etsak unda vaqtinchalik asrab oluvchi oilaning bir necha belgilarini ko’rsatish mumkin:

• 
  Ota-onalarda ma'lum professional malakalari bo’lishi kerak;
  
• 
  Oila kerakli professional-pedagogik tayyorgarlikka ega bo’lishi kerak.
  
• 
  Bunday oilaning xizmatlariga xizmat haqqi to’lanadi.
  

Bolaning oilada bo’lishlari asrab olgan ota-onalarning ish staji sifatida hisobga olinadi.