Ijtimoiy norma

Ijtioiy ormalarning quyidagi turlari mavjud:
1) Axloq normalari;
2) Siyosiy normalar;
3) Diniy normalar;
4)Korporativ normalar;
5) Urf-odat normalari;
6) An’ana normalari;
7) Huquq normalari va boshqalar.
Axloq normalari – adolat va adolatsizlik, yaxshilik va yomonlik, ezgulik va yovuzlik, maqtov va isnod, jamiyat tomonidan rag’batlantiriladigan yoki qoralanadigan xatti- harakatlarning kishilar ongida shakllanadigan qarashlar, tasavvurlar va qoidalardir.
Siyosiy normalar – jamiyatni boshqarish jarayonida siyosiy hokimiyat subyektlarining o’zaro va shaxslar bilan bo’ladigan munosabatlarini tartibga soluvchi qoidalar.
Diniy normalar – shaxslarning ibodatga, muayyan din hukmron mafkura bo’lgan mamlakatlarda esa o’zaro muomalasiga oid munosabatlarni ham tartibga solishga qaratilgan qoidalar.
Korporativ normalar – shaxslarning muayyan uyushmalari, guruhlari doirasida yuzaga keladigan munosabatlarni tartibga solishga qaratilgan xulq-atvor qoidalari.
Urf-odat normalari – kishilar o’rtasida ko’p marta takrorlanganligi sababli odatga aylangan va shu tariqa avloddan-avlodga o’tib kelaytgan xulq-atvor qoidalari.
An’anviy normalar – jamiyatda qaror topgan ilg’or, ijobiy an’analarni asrash munosabati bilan yuzaga keladigan umumlashgan va barqaror xulq-atvor qoidalari.
Huquq normalari – davlat tomonidan o’rnatiladigan yoki ma’qullanadigan, muayyan shaklda ifodalanadigan, ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishga qaratilgan umummajburiy xulq-atvor qoidasi.
Biz ijtimoiy normalar va huquq normalarining ma'lum bir jihatlariga ko'ra farqlarini ko'rishimiz mumkin.Biz bu farqlannishlarni huquq va axloq normalari misolida ko’rib chiqamiz.
Huquq va axloq normalari bir-biridan quyidagi jihatlari bo’yicha farqlanadi. 1. Huquq va axloq bir-biridan, eng avvalo, o‘rnatilishi, shakllanish usullari va manbalari bo‘yicha farq qiladi.
Huquq normalari davlat tomonidan yaratiladi yoki o’rnatiladi, shuningdek huquq normalari davlat tomonidan bekor qilinadi, to’ldiriladi va o’zgartirishlar kiritiladi.Axloq normalari esa boshqa holatda tarkib topadi, ya’ni ular butun xalq, ya’ni jamiyat tomonidan yaratiladi. Axloq normalari doimiy ravishda fuqarolarning amaliy faoliyati, ulrning o’zaro aloqalari jarayonida yuzaga keladi va rivojlanadi.