Ijtimoiy menejment

2. Kibernetik modellashtirish

Kibernetik modellashtirish boshqaruvni maqbullashtirishning keng imkoniyatlarini ochib beradi. Taniqli olimlar hisobicha, kibernetik yondashuvning xarakterli jixati bo’lib murakkab ob’ektlar asosiy parametlarini o’rganish maqsadida ularni soddalashtirish va shu asosida ularning chuqur mohiyatini ochish hisoblanadi.

Modellarni mukammallashtirish jarayonini ularni muntazam to’ldirish yoki ishlab chiqilishi jarayoni sifatida ko’rib chiqish foydali. Odatda eng oddiy modellardan boshlashadi.
Hozirgi vaqtda fan va amaliyot xarakteri xamda mo’ljallanishi bo’yicha turli modellashtirish uslublari va shakllariga ega. Bu holda bizni faqat bevosita boshqaruvga xizmat qiluvchi modellar qiziqtiradi. Murakkab tizimlarni boshqarish uchun yangi modellarni ishlab chiqish zarur.
Bu sohaga matematikani kiritish katta ahamiyatga egaligiga hech shubha yo’q. Matematik modellashtirish modellar aniqligini oshirishda texnik vositalar va zamonaviy uslublardan foydalanishga imkon beradi. Bu bilan bir qatorda, ijtimoiy hodisalarning sifat tomonlarini ham modellashtirish kerak. Ularning xususiyatlarini falsafa, sotsiologiya va umumiy fanlar majmuasi ochib beradi.
Modellashtirish uslubilarini an’anaviy uslublar va vositalar bilan o’rganish mumkin bo’lmagan murakkab ob’ektlarda qo’llaniladi. Modelь faqatgina yangi bilim manbai sifatida o’zining yaratilishini oqlaydi.
Istiqbolli modelь bir martalik emas, ko’p martalik xarakteriga ega bo’ladi. Har qanday holatda boshqaruv sub’ekti istiqbolli modelь chegaralarida harakat qilishi mumkin. Bu unga istalgan natijalarni ta’minlaydi. Masalan, iqtisodiy va ijtimoiy mexanizm bo’yicha me’yoriy xujjatlar bunday istiqbolli modelь sifatida xizmat qilishi mumkin.
Hozirgi vaqtda ijtimoiy tizimlarni boshqarishda bashorat qilish muhim o’rin egallaydi. Har qanday, xattoki eng elementar qaror ham ma’lum bir oldindan ko’rishni nazarda tutadi. CHunki bu qarorda kelajakdagi harakat loyihalashtiriladi. Global va strategik xarakterdagi qarorlarni tanlash jamiyatning mazkur sohadagi asosiy rivojlanish yo’nalishlarini to’g’ri ko’ra bilish va ularning qonuniyatlariga mos harakat qilishini talab qiladi.