2. Korxonalaming turlari va tashkiliytexnikaviy
tizimi.
«Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil
etish»fani o ‘z mazmuni b o ‘yicha juda ko‘p qirrali b
o iib , ishlab chiqarish jam oalarining hayotining
hamma tomonlarini qamraydi. Fanning mazmuni
quyida keltirilgan boiim lard a o ‘z aksini topadi: 1.N
azariy bilimlar, ob’yektning tavsifi, ishlab chiqarish
jarayonining tuzilishi. 2. Ishlab chiqarish
majmuilarini tashkil etish va ulardan
foydalanishning ilmiy asoslari. 3. X o'jalikni
boshqarish funksiyasi. 4. Boshqarishning tashkiliy
shakllari va texnologiyasi. Fan bir qator boshqa
fanlar bilan o'zaro bog‘liq. Avvalambor u falsafa,
iqtisod nazariyasi, menejment, stratekgik
menejment, makro va mikroiqtisod, tarmoq
iqtisodi, pcdagogika, psixologiya, huquq, texnologik
fanlar, kibemetika va boshqalam ing yutuqlaridan
foydalanadi. Falsafa bilan aloqasi shuni bildiradiki,
ishlab chiqarishni tashkil etish, rivojlantirishning
qonuniyatlarini tadqiq qilish va tahlil qilishda
dialektika va tarixiy jihatdan yondashish kerak.
Iqtisodiyot nazariyasi jam iyatdagi ishlab chiqarish
munosabatlarining taraqqiyot qonunlarini o
‘rganadi. Bu fan texnik fanlar bilan ham o‘zaro
bog‘liqdir. Ishlab chiqarishni tashkil etish va
boshqarish fani texnika va texnologiyani bevosita
o'rganm asada, uning iqtisodiyotiga ta’sirini chetlab
o ‘tolmay, aksincha, texnologik jarayonlam i
xomashyo, materiallar, 13 energiyadan oqilona
foydalanish, ishlab chiqarish davrini qisqartirish, ish
jarayonini uzluksiz ishlab chiqarish oqimida tashkil
etish, mahsulot sifatini oshirishga erishish orqali
menejer muhandislik-iqtisodiy nuqtai nazaridan ko
‘rib chiqadi. Texnologik fanlar u yoki bu xom
ashyoga ishlov berish va uni tayyor mahsulotga
aylantirishda mexanik, kimyoviy, termik va boshqa
xil jarayonlar mazmuni sifatida qaraladi. Menejment
asoslari fani xo'jalikni boshqarish amaliyotida
boshqarish uslubi, texnika va texnologiyasi sohasida
foydalaniladi. Kibernetika, rejalashtirish va
boshqarish sohasida sistemali yondashish,
eksperiment va modellashtirishni qo‘llash kerakligini
ta’kidlaydi. K o'rib turibmizki, bu fan boshqa fanlar
bilan chambarchas bog'liq. Bu fan o ‘ziga xos
bo‘lgan savollarga javob topishga va korxona
ishining tashkil qilishining yanada samaraliroq shakl
va uslublarini ishlab chiqishga, butun ishlab
chiqarish jarayonining birligini ta’minlashga bog'liq
masalalami echishga harakat qiladi. Fanning
vazifalari. Ishlab chiqarish tizim i ilm iy asosda
tashkil etilar ekan, ishlab chiqarishni tashki
etishning ilmiy bilim tizim ida o ‘rni yuqori
pog’onasiga ko'tarilgan b oiadi hamda shunday
bo'lishini amaliy hayot taqozo etmoqda. SHu
sababdan ish lab c h iq a rish d a ta sh k il e tish n in
g ilm iy y o ‘n alish la ri qatoriga quyidagilarni kiritish
mumkin: > aq liy m eh n at jism o n iy m eh n atg a n
isb atan o ‘z ig a xos farqi bor. M urakkab m
ehnatlarning bajarilish tartibini m ustaqil tanlash,
hiso b lash , lo y ih a la sh tirish , istiq b o lin i b e lg
ila sh , re ja la sh tirish ,muvofiqlashtirish kabilarni
tashkil etish ijrochidan aqliy quvvat, bilim , ijodiy
qobiliyat, iste’dod, mahorat kabi energiyalar
sarflaydi, boshqacha aytganda fiziologik jarayonda
m ehnat qiladi. Fiziologik jarayonning m aqsadi
buyum lashgan m ehnat sarfi m e’yorida b o ‘lishiga,
jih o zlar va vositalam ing ishlash tartibi asoslangan
ravishda ishlashiga intilishdir; > ish joylari,
jabhalarini tashkil etish va ularga xizm at
ko'rsatishni uzluksiz yaxshilab borish, u joylarni
ijrochining fiziologik, antrom etrik tavsifiga hamda
estetik idrokiga mos b o ig a n mehnat predmetlari.
Do'stlaringiz bilan baham: |