“Ijtimoiy fanlar”kafedrasi

Diqqatning taqsimlanishi
- ikki va undan ortiq faoliyat turlarining ayni bir vaqtning 
o’zida muvaffaqiyatli bajarish imkoniyati bilan bog’lik xususiyatidir. Diqqatning taqsimlanishi 
murakkab faoliyat jarayonini amalga oshirishda alohida axamiyatga ega.
Diqqatning ko’chishi
subyektning bir faoliyatdan ikkinchi faoliyatga, bir obyektdan 
ikkinchi obyektga, bir harakatdan ikkinchi harakatga ataylab o’tishida namoyon bo’lib, bunda 
ko’chish to’liq yoki chala bo’lishi mumkin.
89
David G. Mayers Psychology,© 2010 by Worth Publishers
.90-91-b.
 

---

Diqqatning bo’linishi
uning ko’chishidan farqli o’larok ixtiyorsiz tarzda bo’ladi. 
Diqqatning bo’linishi shaxsning asosiy faoliyatini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun 
ahamiyatsiz bo’lgan obyektga ko’chishida namoyon bo’ladi. 
Diqqatni obyektga qarata olmaslik va yunaltira olmaslik bilan bog’liq salbiy xususiyatlar, 
ya’ni
 
diqqatning buzilishi ham uchrab turadi. Ulardan biri parishonxotirlikdir.

Parishonxotirlik
- diqqatni ma’lum bir obyektga qarata olmaslikdan iborat salbiy 
xususiyat. Parishonxotirlik vaqtincha holat bo’lishi ham, shaxsning nisbatan barqaror hislati 
bo’lishi ham mumkin. Parishonxotirlikning ikki turi mavjud bo’lib, biri diqqatni umuman hech 
narsaga qarata olmaslik bo’lsa, ikkinchisi diqqatni muayyan obyekt ustiga kuchli tuplantirib, 
boshqa narsalarga qaratilmasligidir.
Kishi faoliyati qanchalik murakkab, serzahmat, davomiylik jihatdan uzoq muddatli, 
mas’uliyat hissini taqozo qilsa, u diqqatga shunchalik yuksak shartlar va talablar qo’yadi. Inson 
ziyrakligi, farosatliligi, tez payqashi, sinchkovligi, dilkashligi uning turmush sharoitida, 
shaxslararo munosabatida muhim omil sifatida xizmat qiladi. 
 
Inson organizmiga ta’sir etadigan ayrim narsa va hodisalar obrazlarining miyada 
bevosita aks etish faoliyatiga