«Ижтимоий педагогика»

А) Жазога ҳукм этилганларнинг жамиятдан қисман ёки бутунлай ажратиб қўйилиши.
Б) Узоқ вақт мабойнида эркаклар ва аёлларнинг айрим холда сақланиши.
В) Жиноий жазони амалга ошириш шароитида қайта тайёрлаш жараёни.
Г) Махсус муассасадаги жуда қаттиқ тартиб қоидалар, ўқув ва меҳнат қилиш шароитлари, махбусларнинг тарбиячилар ва муассаса маъмурияти билан ўзаро муносабатлари.
Д) Жазога ҳукм этилганларнинг ўзига хос, махсус хуқуқ ва мажбуриятлари билан аниқ белгиланган статуси (хуқуқий холати).
Тузатиш, тўғри йўлга солиш ва тарбиялаш жараёнини амалга ошириш пенитенциар муассасаси ва тарбиячилардан специфик принципларни ҳисобга олишни талаб этади. Жазога ҳукм этилганларни қайта тарбиялашнинг тубандаги принциплари ажратиб кўрсатилади:

• 
  Тарбиявий фаолиятда бир мақсадга йўналтирилганлик принципи.
  

Одамни қайта тарбиялаш жараёни ундан кўзланган мақсад аниқ ва конкрет белгиланмаганича, мумкин эмас.

• 
  Белгиланган мақсаднинг шахсни қайта тарбиялаш воситалари, шакллари ва услубларига тўғри келиши принципи.
  

Воситалар, шакл ва услублар мақсадга эришишда конкрет педагогик қурол бўлиб ҳисобланади. Конкрет бир мақсадга эришиш учун доимо энг мақбул бўлган педагогик йўл, усулни танлаш лозим бўлади. Ана шу усул ёрдамида тегишли шароитлар яратилган бўлса конкрет тарбияловчилар томонидан жазога ҳукм этилган шахснинг қайта тарбияланашига эришилади.

• 
  Жазога ҳукм қилинган шахсни қайта тарбиялаш жараёнининг ҳаёт билан боғлиқлиги принципи.
  

Ушбу принципнинг моҳияти шундан иборатки бунда жазога тортилган шахс озодликка чиққандан кейин уни ўша жойдаги яшаш муҳитига, фаолият кўрсатишига олдиндан тайёрлашдан иборатдир. Бу тарбиячи олдида турган энг мураккаб ижтимоий муаммо ҳисобланади. Чунки, олдига қўйилган мақсад анчагина мавхум, шахсга берилган тарбия реал ҳаётдан узоқ бўлиши мумкин. Озодликка чиққан шахс жамиятда ўз ўрнини топа олмаслиги, жамият уни қабул қилмаслиги натижасида у қайта жиноят содир этиши ҳам мумкин.

•