Ииршишнивп ■l/fl w eb-dizflyn ■

1.5. Kompyuter grafikasining vositalari
K om pyuterda tasvirlar bilan ishlash ja ra y o n id a tu rli-tu m a n
vositalardan foydalaniladi. Shuningdek, bu vositalardan foydala- 
nishda kom pyuierning o ‘ziga ham talablar q o ‘yiladi. Tasvirlar bilan 
ishlashga m o ija lla n g a n k o m p y u te rla r b o sh q a k o m p y u terlarg a 
qaraganda kuchliroq b o lis h i zarur. Eng avvalo uning xotirasi k o kp 
va qattiq disk sig'imi katta bo ‘lishi lozim. C hunki grafik fayllarining 
o ic h a m la ri ju d a katta b o ‘ladi. Bunday kom pyuterlarning operativ 
xotirasi m in im u m 128 megabayt b o ‘lishi m um kin. Agar 256 mega- 
bayt va u n d an yuqori xotira o'rnatilsa maqsadga muvofiq b o ‘ladi. 
Qattiq; d^skning hajmi 20 gigabayt atrofida b o ‘lishi m um kin. Agar 
biiriirig diskimiz o'lcham i 5 gigabayt b o ls a , yangi rasm chizilgandan
16

---

keyin, eskizlarini olib tashlashga t o ‘g ‘ri keladi. K om pyuterlarda 
kompakt disklarga yozib oluvchi m oslam a b o is a , illustratsiyalarni 
boshqa kompyuterlarga k o'chirish qulay bo‘ladi.
Protsessor zamonaviy va yetarlicha te z bo'lishi kerak. Aks holda 
tasvirlarni tahrirlashda kom pyuter ko ‘p o ‘ylanib turishi m um kin.
H ar qanday kom pyuterda m o n ito r asosiy k o m p o n en tlard an
hisoblanadi. 17 dyuym dan kichik diagonalli m onitorlar eskirgan 
hisoblanadi. Yaxshisi 19 dyuym li m o n ito rla rd a n fo y d alan g an
m a’qul.
(Jo‘shimcha vositalar.
K om pyuter grafikasida ishlatiladigan q o 'sh im ch a 
vositalardan biri bu raqamli fotokam era hisoblanadi. U lar oddiy fotoapparat 
singari ishlaydij lekin plvonka o'rniga tasvirni eiektr signallariga aylantirib 
beruvchi yorug’lik sezuvchi e lem en td an foydalaniladi. T asvir signallari 
kodlanganidan kcyin, lilar kam eraning xotirasiga joylashadi. U ndan keyin 
esa xohiagan paytda kom pyuterga yozib olish m um kin. Shundan kcyin bu 
tasvirlar xohiagan grafik m u h arrird a qayta ishlanadi va p rin terd a chop
Bundan tashqari, siz grafik fayllarni kom pakt disklarga yozib olib. 
raqam li k o ;rin ish d a fotoalbom tashkil qilishingiz m um kin. A gar sifatli 
fo to k am era b o l s a . sk a n c r yoki nusxa k o 'c h iru v c h i q u rilm a la r kerak 
bo‘lmaydi. Raqamli kam eralarni Agfa. C anon. Kodak, Olympus kabi firmalar 
ishlab chiqaradi. K om pyuter grafikasi uchun yana bir zarur vositalardan 
biri bu maxsus pcroli grafik planshet hisoblanadi. Planshetga grafik pcro 
b ila n x u d d i q a la m d a q o g 'o z g a c h iz g a n d c k c h iz ila d i. Bu e sa rasm
chizuvchilarga katta im koniyatlar beradi. Bu planshetlarni Wacom firmasi 
ishlab chiqaradi. Grafik peroda istc'm ol elem enti va birlashtiruvchi kabel 
bo'lm aydi. Pcro oddiy ruchkaga o'xshaydi. Grafik pero orqasiga aylan- 
tirilib. xuddi o ‘chirg‘ich bilan o ‘chirgandek o'chiriladi.
K om p y u terlarg a ra sm lar va su ra tla rn i kiritish u c h u n sk an erlard an
foydalaniladi. Yuqori sifatli skanerlarni Agfa va UM A X firm alari ishlab 
chiqaradi.
Grafik ishlam i printersiz tasavvur qilish m um kin. Lekin grafikani qo- 
g‘ozga chiqarish u ch u n lazer p rin te rla rid a n foydalangan m a ’qul. Lazer 
printerida oq-qora tasvirlar va xom aki rasm lar chop qilinadi. Lekin chop 
qilingan rasm lar rangsiz b o ‘lsa? o ‘z go‘zaliigini yo‘qotadi.
Yuqori sifatli realistik tasvirlarni ch o p qilish uchun fotografik printer- 
lardan foydalaniladi. Fotoprinterlardan eng sifatlisi Epson. Stylus p hoto- 
seriyasidagi printerlar hisoblanadi. Bu printerlar
qilinadi.
fovdalaniladi.
17

---

Savol va topshiriqlar
1. Raqamli fotokamera va skaner qanday maqsadda ishlatiladi ?
2. Printerlar haqida та ’Iи mot be ring.
3. Grafik pero qanday vazfani bajaradi?