Ii–qism. Microsoft Word, Microsoft Excel va Microsoft Access

Nazorat savollari

1. 
   Katakchalar sichqoncha yordamida qanday tanlanadi?
   
2. 
   Katakchalar klaviatura yordamida qanday tanlanadi?
   
3. 
   Katakchalar tozalash va o‘chirishni tushuntiring.
   
4. 
   Ma’lumotlarni ko‘chirish qanday amalga oshiriladi?
   
5. 
   Yangi satr va ustun qanday yaratiladi?
   
6. 
   Exceldan chiqish.
   

105

3. Varaqni formatlash

Katakchalarni to‘g‘ri tashkillashtirish zarur axborotni yaxshi ko‘rinishda ifodalash imkonini beradi. Katakchalarni formatlash ma’lumotlarning ichki tasvirlanishiga ta'sir ko‘rsatmaydi, ammo hujjatning chop qilinishida joylashuviga ta'sir ko‘rsatadi. Bu bo‘limda katakchalardagi ma’lumotlarni formatlashning quyidagi usullari bilan tanishasiz:

• 
  katakchadagi ma’lumotlar gorizontal va vertikal joylashuvini o‘zgartirish;
  
• 
  sonli formatlarni o‘zgartirish;
  
• 
  shriftni va matn rangini o‘zgartirish;
  
• 
  katakchaga chegara qo‘yish va jihozlash.
  

II.3.1. Katakchadagi ma’lumotlar joylashuvini o‘zgartirish

Excel katakchalarini formatlash uchun Формат / Ячейки (Format / Cells) buyrug‘idan foydalaniladi. Buning uchun varaqda katakchalar diapazoni ajratiladi va Формат/Ячейки buyrug‘i bajarilgandan so‘ng Формат ячеек muloqot oynasi ochiladi (II.3.1-rasm).
Oynada varaq katakchalarining tashqi ko‘rinishini o‘zgartirish uchun qo‘llash mumkin bo‘lgan oltita formatlash qo‘yilmasi mavjud.
II.3.1-rasm. Katakcha formati muloqot oynasi

106
Gorizontal tekislashni sozlash. Buning uchun muloqot oynasining Выравнивание qo‘yilmasiga o‘tiladi va По горизонтали (Horizontal) ro‘yxatidagi yettita qiymatdan birortasi tanlanadi. По значению (General) qiymati tanlansa, matn chap, son o‘ng chegara bo‘yicha tekislanadi. По левому краю (Left), По центру (Center) va По правому краю (Right) matnni mos ravishda chap, markaz va o‘ng chegara bo‘yicha tekislaydi. С

заполнением (Fill) qiymati satrdagi barcha tanlashni katakchadagi
ma’lumot bilan to‘ldiradi; u formatlash effektlarini yaratish uchun qo‘llaniladi.
По ширине (Justify) – katakcha ikkala chegarasi bo‘yicha uzun matnni yangi satrga o‘tkazib, tekislaydi. Bundan foydalanish uchun Переносить по словам (Wrap Text) qo‘yilmasiga bayroqcha o‘rnatish zarur.
По горизонтали ro‘yxatining so‘ngi qiymati По центру выделения (Center Across Selection) – tanlangan ustunlar diapazonida barcha qiymatlarni markazga nisbatan tekislaydi.
Bundan tashqari, katakchalarni tanlab, formatlash anjomlar panelida
Объеденить и поместить в центре (Center Across Selection)
tugmasidan ham foydalanish mumkin (II.3.2-rasm).
II.3.2-rasm. Gorizontal tekislashlar namunalari