Iii. Xulosa IV. Foydalanilgan adabiyotlar

1-chizma 2-chizma

jihatdan matematik mayatnik Pπ holatda turishi mumkin. Ammo Pπ nuqta o‘rniga unga K aylana bo‘yicha istalgancha yaqin turgan Pπ nuqtani olsak, bu nuqtadan mayatnik o‘z og‘irlik kuchi ta'siri ostida K aylana bo‘ylab pastga harakat qila boshlaydi. Shu kuch sababli Pꞌπ nuqta K aylana bo‘ylab Pπ nuqtaga yetib kela olmaydi (Pꞌπ nuqtaga boshlang‘ich tezlik berilmaydi deb qaralyapti). holatga kelib, yana pastga harakat qiladi. Bunda R" ning holati R^ dan pastroqda bo‘ladi. Shu yo‘l bilan har biri avvalgisidan pastroq holatda joylashgan nuqtalar ketma-ketligi hosil bo‘ladi:Pπ, Pꞌπ , Pꞌꞌ…,Pπ^{( )},…

Shubhasiz, vaqt o‘tishi bilan Pπ^{( )_____} P₀ munosabat o‘rinli bo‘ladi. Boshqacha aytganda, R nuqta quyi muvozanat holatga intiladi. Bu mulohazalarga asosan yuqori muvozanat holat noturg‘un, quyi muvozanat holat turg‘un deb ataymiz. Demak, agar R nuqta yuqori muvozanat holatdan bir oz siljitilsa, u yana shu holatga qaytib kelmaydi; R nuqta quyi muvozanat holatdan siljitilganda esa u chekli vaqt davomida yana shu holatni egallaydi. Endi soat mayatnigi harakatini o‘rganaylik. Osma soatlar mayatnikning ma'lum qulochi bilan yuradi. Agar soatni yurgizishda uning mayatnigini yetarli sekin siljitilsa, mayatnik ozroq tebranib to‘xtab qoladi. Agar mayatnikni kattaroq qulochga siljitilsa, qisqa vaqtdan keyin mayatnik aniq quloch bo‘ylab, ma'lum amplituda bilan yetarlicha uzoq vaqt yoki cheksiz uzoq vaqt harakat qiladi. Soat harakatini ifoda etadigan tenglamalar sistemasi ikki stasionar holatga ega bo‘lib, biri — harakat bo‘lmaydigan muvozanat holati-dan, ikkinchisi esa soatning normal yurishiga mos davriy yechimdan iborat. Tenglamalar sistemasining ixtiyoriy boshqa yechimlari shu ikki yechimdan biriga tez yakinlashadi va fark qilmay qoladi. Demak, holatlar fazosi bu holda ikki sohaga bo‘linadi. Uni tortilish. sohalari deb yuritiladi. Bir tortilish sohasidan boshlaigan harakat muvozanat holatiga yaqinlashsa, ikkinchisidan boshlangani esa davriy yechimga yaqinlashadi.