Iii-semestr 1-Modul. Bolalar psixologiyasi va psixodiagnostikasi faniga kirish

3. Maktabga psixologik, emotsionial, kognitiv tayyorgarttk Bolaning m aktab^ rnuvafFaqiyatli o‘qishi ko‘p jihatdan ulaming maktabga tayyorgarlik darajalariga bogiiq. Bola awalo maktabga jismoniy jihatdan tayyor bo‘lishi kerak, 6 yoshli bolalaming anatomik- fiaologik rivojlanishi o‘ziga xos tarzda kechadi. Bu yoshda bola organizmi jadal rivojlariadi. lining og‘irligi oyiga 150 dan 200 gacha bo‘yi esa 0,5 sm gacha ko‘payadi. 6 yoshli bolalar turli tezliklarda, tez va yengil yugura oladilar. Ular sakrash, konkida yugurish, chang'ida uchish, suzish singari harakatlsmi ham bemalol bajarishlari mutnkin. Musiqa bo‘yicha mashg‘ulotlarda esa xilma-xil ritmik va plastik harakatlami bajaradilar, turli mashqliuni aniq, tez, yengil va chaqqon bajara oladilar.
6-7 yoshli bolalar nerv sistemasini mustahkamlash, ulami sunmkali kasalliklardan xalos etish, ko‘rish va estdtish qobiliyatiga alohida e’tibor

berish, shuningdek, umurtqa pog'omsining to‘g‘ri rivojlanishiga ahamiyat berish, nihoyatda muhim. Kattalar shu yoshdagi bolalar bilan ish olib borar ekanlar, bu yoshdagi bolalar organizmi hali o‘sishi davom etayotganligini doimo hisobga olishlari lozim. Masalan, bolani majburan yozishga o‘rgatish hali barmoq musloillari to‘liq rivojlaiunaganligi sababli ijlarga ma’lum darajada zarar keltirishi, bolanirig chiroyli yoza olmasligi esa, o‘z-o‘zidan bolani o‘/jga nisbatan ishonchini yoki o‘qishga nisbatan qiziqishini kamayishiga olib kelishi muHikin.

Motivatsion tayyorgarlik. Katta bog‘cha yoshdagi bolalar asosan, maktabda o‘qish uchim ehtiyoj sezadilar, lekin bu xohish va ehtiyoj motivi tijrlicha bo'lishi rnumkin. "Menga chiroyliforma, daftar, qalam va ruckkalar sotib oUb berishadi”*, '^Maktabda o‘rtoqlarim ko'p boHadi va men ular bilan mazza qilib o ‘ynayman”, "Maktabda uxlatishmaydi". Bunday motivlami bolalarga odiitda ota-onalar singdiradilar. Maktabniiag tashqi ramzlari, shubhasiz bolalami juda qiziqtiradi, lekin bu maktabda muvaffaqiyatli o‘qish uchun asosiy sabab 1ю‘1а oljoiaydi.Ota-onalar, pedagog, tarbiyachilar tomonidan bolalarga bilish, o‘rganish motivlarini singdirilishi maktabda muvafaqqiyatli o‘qish omili boiib xiizmat qila ola"Men otamga o*xshagan boHishim uchun o ‘qiskim kerak", "Yozishnijudayaxshi ko‘raman", " 0 ‘qishni o^rganaman”, "Maktabda qiyin misollarni yechishni o ‘rganaman bunday motivlar to‘g‘ri taotivatsion tayyorgarlikka misol bo‘laoladi.