Iii qism. Musiqa asarlari tahlili 1-mavzu. Musiqiy shakl va uning umumiy asoslari

Asosiy variatsiyalash usuli bо‘lib mavzuni naqshinkor (ornamental) qayta ishlanishi sanaladi. Ornamentatsiya (naqshlash) kuyning asosiy tonlarini turli yordamchi tonlar bilan о‘rash, keng intervallarni pog‘onama-pog‘ona harakat bilan tо‘ldirish bilan amalga oshiriladi. Shu tufayli kuyning asosiy tonlari atrofida gо‘yo naqsh hosil bо‘ladi (naqshinkor degan nom ham shundan). Naqsh uchun mayda chо‘zimlardan: forshlag, gruppetto, gammasimon tez passajlardan foydalanish xarakterli (V.A.Motsart. Sonata A-dur).
Alohida ohanglarni bir registrdan boshqasiga о‘tkazishga yо‘l qо‘yiladi (L. Betxoven. Sonata № 12, 1 q).
Variatsiyalarda mavzuning garmonik asosi va shakli о‘zgarishsiz qoladi, variatsiyalash asosan fakturani rivojlantirish yо‘li bilan amalga oshiriladi.
Kо‘pincha murakkab figuralash polifonik usullarni kiritish bilan kechadi va bu fakturani yanada murakablashtiradi. Bunday variatsiyalarda garmoniya va faktura kо‘pincha kuyning oddiy jо‘rligi bо‘lmasdan, ifodaviylikning asosiy omillaridan biri sifatida ahamiyat kasb etadi.