Iii-kurs V- semestr

Hayz faoliyati buzilishida ko’riladigan chora-tadbirlar
Jinsiy yetilish davrida ruhiy va jismoniy salomatlikning asosiy ko’rsatkichi hayzning boshlanishi, hayzning davriyligi va uning davomiyligi hisoblanadi.Ayol yoshiga qarab hayz faoliyatining holatini kuzatish muhimdir. Agarda hayz faoliyati buzilishi kuzatilsa ota-onaga, o’quv muassasa qoshidagi tibbiy punktga va vrach - mutaxassisga murojaat qilish kerak.
2) Jinsiy yetilish davrida kamqonlik
2. Qizlarda jinsiy yetilish davrida kamqonlik ko’p hollarda uchrashi mumkin.
Yuqori sinflarda o’qiydigan qizlarning 22,7% da gemoglobin ko’rsatkichi 119 dan kamligi aniqlangan, bu anemiya belgisidir. O’smir yigitlarga qaraganda, qizlarda anemiya ko’proq kuzatilib, 14 yoshdan boshlanib, 16 yoshda yuqori ko’rsatkichlarga ko’tariladi.
Kamqonlikning asosiy sababi temir tanqisligi hisoblanadi. Jinsiy yetilish davridagi kamqonlikning asosiy sababi ham temir tanqisligi hisoblanadi. Organizmni o’sishida temir muhim element hisoblanadi shuning uchun rivojlanishda talab etiladigan miqdorda yetishmasa, temir tanqisligi kuzatiladi. Qizlarda hayz kelishi boshlanishi bilan temir tanqisligi rivojlanadi
Sabablari

1. 
   Organizmning tez sur'atlarda o’sishi uchun qonga talab ortadi va buning oqibatida temir tanqisligi kelib chiqadi.
   
2. 
   Hayz ko’rish davrida qon bilan birga temir ham chiqib ketadi.
   

Kamqonlikni davolashda turmush tarzini to’g’ri tashkil qilish bo’yicha qo’llanma va to’g’ri hayot qonunlariga rioya qilish bilan birga to’g’ri ovqatlanish va ovqat qo’shimchalari bo’yicha qўllanma kerak bo’ladi. Jinsiy yetilish davridagi ruhiy hususiyatlarni tushunib (tashqi ko’rinishiga, ota-onasi bilan nizoga bormaslik) mustaqil kўrib chiqishi uchun ko’rsatma berishi kerak. Shu bilan ovqatga bo’lgan zaruratni va uni oqilona ovqatlanish tushuntiriladi.
Salomatlikni saqlab qolish uchun qo’llanma
Kamqonlikning og’ir turlarida quyidagi belgilar kuzatiladi: bosh aylanishi, yurak urishini tezlashishi, nafas olishni buzilishi, umumiy holsizlik, tez charchash, shish belgilari va boshqalar.
Ba'zida kamqonlik belgilari qiyin tashxislanadigan kasallik sababi bulishi mumkin, shu sababli qon tahlillarini sinchikab ko’rib chiqish kerak. Qiz bolada jinsiy yetilish davrida gemoglobin 12gG`i dan kam bo’lsa, ovqatlanish bo’yicha chora tadbirlar ko’rish kerak, chunki parxez bilan davolash ancha vaqtga cho’ziladi. Salomatlik darajasi davolanishga muxtoj bo’lmasdan avval, salomatlikni saqlash uchun maslaxatlar olib borish zarur.