Iii-kurs V- semestr

Predmenstrual sindrom
Predmenstrual sindrom - bu bir necha xil simptomlar yig’indisi bo’lib, hayzdan avval paydo bo’ladi va hayz vaqtida ham kuzatiladi

• 
  Asab tizimi va bosh miya simptomlari: bosh og’rig’i, boshning og’irligi, bosh aylanishi, kayfiyatning tushkunligi, asabiylashish, uyquga to’ymaslik, behalovatlik, taranglik.
  
• 
  Ovqat hazm qilish tizimidagi belgilar: qusish, ich qotishi, ich ketishi.
  
• 
  harakat tizimi va qon aylanishi simptomlari: qo’llarning uvishishi, qorin pastki qismida og’riq, bel sohasida og’riq, charchoqlik hissi, ko’krak va uning uchlarida og’riqlar.
  

Yuqoridagi simptomlar fiziologik bo’lib, bezovta qilmasa havotirlanishga o’rin yo’q, ammo chidab bo’lmasa, mutaxassisga murojat etish kerak.
3. Hayz og’riqlarida hamshiralik parvarishi:
a) Mumkin bo’lmagan harakatlardan qutilib, vaqtni hotirjamlik bilan o’tkazish

• 
  Emotsional usullar.
  

Iloji boricha hayz vaqtida stress holatlariga tushmaslik.

• 
  Hayzga ko’nikish va bezovtalikni kamaytirish
  

• 
  Axborot berish
  

- og’riqli hayzlarga ilmiy asoslangan axborotni berish
- kayfiyatni o’zgartirish, hayz og’rig’iga undov bermaslik
b) Tananing pastki qismida qon aylanishini yaxshilash

• 
  fiziologik usullar
  

• 
  relaksatsiya (butun tana relaksatsiyasi, jismoniy mashqlar, gimnastika, qorin pastiga issiq qo’llash qon aylanishini yahshilaydi.)
  

• 
  Fizik usullar
  

• 
  issiq suyuqliklar
  
• 
  belni nuqtali massaj qilish
  

c) Dorilar

• 
  Medikamentoz davo
  

• 
  og’riq qoldiruvchi dorilar
  
• 
  oral kontratseptivlar
  

4. Hayzga oid ahborotni yetkazish va o’z o’zini parvarish qilish.
Hayz kelishini va uning davriyligini tushuntirish zarur. Bazal haroratni o’lchab, yozib borish – o’z hayz davrini tushunish uchun katta ahamiyatga ega. Shunday qilib, rivojlanish jarayonida hayz davrining nuqsonlari tufayli kelib chiqadigan lohaslikdan halos bo’lish kerak. Hayz davridagi salbiy munosabatlarga, asosan, hayz vaqtidagi og’riqlar va predmenstrual sindrom belgilari sabab bo’ladi. Bu vaqtda o’z-o’zini parvarishlash talab etiladi. Bu esa o’z-o’rnida genderni rivojlanishiga, ayollikni qabul qilishga va shaxsiyatni rivojlanishiga olib keladi.