Iii-kurs V- semestr

Nazorat savollari

1. 
   Jinsiy etilish davrida uchraydigan salomatlik muommolariga ta’rif bering?
   
2. 
   Hayz faoliyatining buzilishini aytib bering?
   
3. 
   Hayz faoliyatini buzilishining tasniflab bering?
   
4. 
   Hayz faoliyatini buzilishida qanday chora tadbirlar ko’riladi?
   
5. 
   Jinsiy etilish davrida qamqonlik sabablari?
   
6. 
   Salomatlikni saqlab qolish uchun qanday chora tadbirlar olib boriladi?
   
7. 
   Ovqatlanish bo’yicha qanday qo’llanmalarni bilasiz?
   
8. 
   Qalqonsimon bez faoliyatini buzilishi sabablarini aytib bering?
   
9. 
   Yod tanqisligi deganda nimani tushunasiz?
   
10. 
    Hamiladorlik vaqtida qalqonsimon bez faoliyatining o’rni qanday deb bilasiz?
    

Mavzu № 16 Jinsiy yetilish davrida hamshiralik parvarishi.
Jinsiy yetilish davrida jinsiy yo’l orqali yuqadigan kasalliklar va istalmagan homiladrlikni oldini olish.
O’quvchi bilishi kerak:
1. Jinsiy yo’l orqali yuqadigan kasalliklarni tushunish.
2. Jinsiy yo’l orqali yuqadigan kasalliklarni oldini olishda qo’llaniladigan chora tadbirlarni tushunish.
3. Ayol organizmiga abort ta'sirini tushunish.
4. Abortni oldini olishda chora tadbirlarni tushunish.

Ma'ruza mazmuni.
1. Jinsiy yo’l orqali yuqadigan kasalliklar (JYBYuK)
Jinsiy aloqa orqali yuqadigan yuqumli kasalliklarni JYBYuK deyiladi. Bu kasalliklar haqida insonlarda to’liq ma'lumotga ega bo’lganligi va extiyotsiz jinsiy aloqa tufayli butun dunyoda JYBYuK kasalliklar keskin ko’payib bormoqda. Kasallik asosan yoshlar orasida uchrab, ayniqsa tartibsiz jinsiy aloqa olib boradigan, ya'ni juftlarini tez-tez almashtiradigan orasida tarqalmoqda . Yaponiya misolida ko’radigan bo’lsak, 16-20 bo’lgan yoshlar orasida bu kasalliklar ko’p tarqalgan, chunki ular infeksiyaga jiddiy e'tibor bermay jinsiy oloqada bo’lib, infeksiyani o’z juftliklariga ham tarqatadilar.
Jinsiy yetilish davrida uchraydigan JYOYu kasalliklarning turlari va xususiyatlari.
Hozirgi vaqtda ko’p kasallanish an'anaviy JYOYuK (venerik - zahm, so’zak, trixomoniaz, yumshoq shankr, venerik limfagranulyoma) va "yangi"cha tur JYOYuK oshishi kuzatilmoqda.
JYOYuI va JYOYuKlarning ba'zi birlari insonlarga sezilmas darajada noqulaylik keltirishi mumkin, ba'zilari esa salbiy ta'sir ko’rsatib, jiddiy tus oladi. Har qanday infeksiya tufayli qin florasi buzilib va uning atrofidagi terining qo’zg’atuvchanligini oshirib, virus inson immun tanqisligiga xavf kuchaytirib, OITVni yuqishiga va OITS kelib chiqishiga sabab bo’lishi mumkin.
Jinsiy yetilish davrida qizlarda infeksiya faqat jinsiy yo’l bilan emas balki maishiy yo’l bilan ham yuqishi mumkin. Chunki qizlarda qin florasi neytral ishqoriydan muxitdan kislotali muhitga o’tish jarayonida bo’ladi va bu infeksiyani tez rivojlanishiga sharoit yaratadi. Qizlarda bu yoshda uchrashi mumkin bo’lgan infeksiyalar.

1. Kandidoz.
2. So’zak.
3. Trixomanioz.
4. Tuberkulyoz (sil).
5. Xlamidioz.
6. Gardnerellez.
7. SPID.
8. Gepatit V.
9. S.M.V.
10. Toksoplozmoz.
11. Gerpes.