Iii-kurs V- semestr

Hamshiralik parvarishi va qўllanmalar - ommaviy, guruhli va individual tarzda olib boriladigan chora tadbirlari bilan farqlanadi:

• 
  Axolining ommaviy salomatligini muxofaza qilish chora tadbirlari, ularning ijtimoiy hayot sharoitini yaxshilashga yo’naltirilgandir.Yod tanqisligi bo’yicha endemik zonalarda osh tuzini yodlash Shvetsariyada 1920 yilda birinchi bor boshlangan. 1950 yidan boshlab yoqni yodlash qo’llanilgan. hozirigi paytda un, non maqsulotlari va ichiladigan suvlar ham yodlanmoqda.
  

• 
  391 № buyruq. Istemol unini boyitish bo’yicha milliy loyiha dasturi (16.08.2005).
  

• 
  Guruhlar bo’yicha salomatlikni muxofaza qilish chora tadbirlariga bolalar va homilador ayollar qamrab olinadi, chunki ularda tireoid gormonlariga ehtiyoj ko’proqdir. 4 - 10 yoshgacha bo’lgan bolalarga sutkada 25 mgdan, 10-17 yoshgacha 50 mgdan, homilador ayollarga 50-75 mgdan kaliy yodid tavsiya qilinadi. Bundan tashqari, tarkibida kaliy yodid bo’lgan boshqa dorilar (yodomarin - 200) antistrumin, euteroks va tireoidinlar ham qo’llaniladi.
  
• 
  Individual shaxslar salomatlikni muxofaza qilish chora tadbirlari vaqtinchalik endemik zonalarda yashaydigan shaxslarga va qalqonsimon bez faoliyatiga salbiy ta'sir etadigan omillar mavjud bo’lgan xudduddagilar bilan olib boriladi. 2003 yil 23 apreldan boshlab ona va bola skriningi o’tkazilmoqda: barcha homiladorlarda qon tahlili o’tkaziladi.Tug’ma gipotireoz keyinchalik kretinizm kasalligiga olib kelishi mumkin, uni barvaqt aniqlab bo’lmagani uchun tug’ilgandan so’ng chaqaloqlardan 7-10 kunlari qon tahlili o’tkaziladi.
  
• 
  To’g’ri ratsional ovqatlanish muhim rol' o’ynaydi. Yod miqdori ko’p Bo’lgan maqsulotlar - ya'ni baliq, dengiz karami va boshqa dengiz mahsulotlarini iste'mol qilish kerak. Ovqat mahsulotlaridagi boshqa mikroelementlar, oqsillar, uglevodlar balansi yaxshi bo’lgandagina yod organizmda saqlanib qoladi.
  

Tayanch iboralar

1. 
   Aminareya – 6 oy davomida hayz kelmasligi
   
2. 
   Opsomenoreya – onda –sonda hayz kelishi
   
3. 
   Polimenoreya – hayz ko’rishni uzayishi
   
4. 
   Giperminoreya – qon miqdorini ko’payishi
   
5. 
   Gipomenoreya – qon miqdorini kamayishi
   
6. 
   Dismenoreya – hayz siklini buzilishi
   
7. 
   Anemiya – kamqonlik
   
8. 
   Gipertirioz – qalqonsimon bez faoliyatini kuchayishi
   
9. 
   Abort – bola tashlash