Iii bob. Traktor va

Shinalar. Shina qayishqoq element bo‘lib. doimo harekat y uzasi bilan ilashishda bo’ladi ’a traktorning og’irligini tuproqqa o'tkazib, shîna vetaLchi g’ildirakka o‘matilgan bo‘lsa. ilashish Luchini hosil qiladi. (vetakchi g‘ildirak bo‘lsa), o naltıruı chi bo‘1sa. traktorning harakat traş ektorîyasi bo’vicha harakalini ta’ıninla di
Zamonaviv traL9or va avtomobillar pnevmatik sninalar bilan jihozlangan.
Shinalar o’lchoı lari. konstruksi›’asi va azifasi bo‘vicha xillanadi.
Shinalar shakli bo'yicha profi lining balandligi H ni. kengligi B ga bo“lgan nisbati bo‘›’icha farqlanadi. 67-rasm.
oddij profilli (H/B=0,09. 1.1):
feng profılli fH 'B=0,75 0.85j;
arochnix (H’B=0,4. 0,6):
pneı mokatokli (H/B=0,1 ..0,4).



67-ras Shina profillari va ularning harakat vuzasidagi ip•lar’u

1. 
   oddiy profılli,’ b1 keng pro]illi, cl1 arochtıi j , e) pnevmokatok: f-g 'ildirak obodasini o’rnatilııx chi cliametri, ci-obodcuüng kengligi, D-sltincıning taslıqi
   

diaınetri, B-.shincı profılining kengligi,’ H-.shina proJilınıtıg bcılar llıgi.

Shinaning o lchamları va tonstruktiı xususi› atlari uning nomlari- da ko‘rsatilgan bo’lib. o‘1choı1ari dyuyrnlarda › oki millimetrlarda beriladi.

Traktorlar shinalari dx uy mlarda beriladi. Misol uchun: l 3.6R38 ı a 18,4-30
Birinchi raqami — shina profıli (dyuymlarda):
Ikkinchi raqami — obodani shina o rnatiladigan diametri d.
dvuym.
R-kord ıplarini radial joj lashuvi;
Raqamlar orasidagi tire «-» -kord iplarini diagnalli jo lashuvini bildiradi.
Bulardan tashqari shina yuzasiga har xi1 belgilar qo“yiladi; masa-
lan: ishlab chiqarilgan zavod nomi, ishlab chiqarilgan lartib raqami.
Qo’shimcha belgilar, › a“ni aylanish j o‘nalishi. uklanish indeksi
va tezlik indekslari qo‘vi1adi.
Traktor shinalarining protektorida tuproqning ilashtiruvchilari
bo‘1ib, aylanish x o‘na1ishiga qij a qilib › asalgan.
Shinalar diagonal va radial kordli xillari ga bo‘linadi. Quyida
kamerali shinaning tuzilishi ko’rsatilgan 68-rasm.
68-ras Shinaning
tuzilishi:
1-p/ otektor,’ 2-hreker,
3-Ii‹/kax. 4-biqini,’ 5-bort sitıılcıri, 6-bort.

Radial kordli shinalar diagonal kordli shinalardan kordlarini radial joylashganligi bilan farq qiladi.

Shuningdek, kamerasiz shinalar ham mavjud bo’lib. ular at tomobillarda to’proq qo‘llaniladi.
Qishloq xo jalik traktorlarirıing shinalari que idagi belgilari bo‘vicha turlanadi:

1. 
   Maqsad va ishlash sharoitiga qarab:
   

• 
  g‘ildirakli trah4or shinalari:
  
• 
  tirkama aravalaming shinalari:
  
• 
  qishloq xo'ja1îk mashina va qurollanning shinalari.
  

2. 
   ishlash rejimiga qarab.
   

• 
  yetakchi _s‘ ildirak shinasi:
  
• 
  j o’naltiruvchi g‘ildirak shinasi:
  
• 
  oddiy yuk ostidagi shina.
  

Yetakchi g‘i1dirak shınasi tuproqqa i1ashu›’chi tishlaming ıımumiy soni ı a joy lanishi bilan ajralib turadi. Tishlarining egallagan yuzasi shina j uzasiga nisbatan 25... 35 foizni tashkil etadi. Tishlaming balandligi 35. . 55 mm. maxsus hollarda esa 80... 90 mm bo‘lishi mumkin.
Boshqariluvchi va oddi ı uh ostidagi shinalarda tishlar aj lana bo“ylab qobirg asimon holda joy lashgan bo“ladi.
Radial tuzilishli shinalar ı etakchi g“ildirak shinalarida samarali qo“11ani1moqda. Ular j er_s a bo“1gan bosimni 10... 15 foiz kama ishiga tortish kuchini 10. . 12 foiz ortishiga. traktomi F.I.K.ni 3 . 5 foiz ortishiga va jonilg i sarfini kamaj ishiga olib Leladi. Radial tuzîlishga ega bo'lgan shinalarning ishlash muddati diagnal tuzilishli shinaga qaragandal5.. . 20 foizga vuqori. Diagonal tuzilishli shinalar tirkalma aravacha g'îldiraklari, qishloq xo aligi mashinalari g“ildiratlari sifatida qo“11ani1moqda.
Shinalaming ichidagi bosirnni belgilangan me‘› ordan ortib ketishi Ar, ulami ortiq darajada j uklanishi , shinalari ishlash muddatiga ta’sir etuvchi omillardan hisoblanadi.
Ilmiv izlanishlaming natijalaridan shu narsa aniq bo'1diki, eLspluatatsiya sharoitida 40. . 50 foiz shinalaming bosimi, belgilangan me’yordan og“gan holda ishlatiladi. Bu esa ulami ishlash muddatini
15.. . 20 foiz qisqarishiga sabab bo'lmoqda. Shuningdek shinalari ortiq darajada ’uklangan holatda ishlashi ham odat tusiga kirıb qolgan. Quyidagi jadvalda qishloq xo“jalık traktorlari shinalarining ishlash muddatlari keltinlgan.