Ii. Bob. Oqsillar klatsifikatsiyasi va uning xalq xo`jaligidagi ahamiyati

Xulosa. 
Oqsillarda ketma-ket joylashgan aminokislota qoldiqlari uzun zanjirni yoki 
oqsillarning birlamchi tuzulmasini tashkil etadi.O’z navbatida oqsilning har xil 
joyida joylashgan aminokislota qoldiqlari tarkibidagi kimyoviy moddalar o’zaro 
har xil joyida joylashgan aminokislota qoldiqlari tarkibidagi kimyoviy moddalar 
o’zaro har xil bog’lar bilan bog’lanishi natijasida oqsilning murakkab 
ikkilamchi,uchlamchi va to’rtlamchi tuzilmalarni hosil qiladi.Yuqori tuzulishdagi 
tuzulmalar fizik va kimyoviy omillar( yuqori harorat,kislota, ishqor va boshqalar 
ta’sirida quyi tuzulishdagi shakllarga qaytadi( bu hodisa oqsil denaturasiyasi deb 
ataladi), natijada ular o’z faolligini yo’qotadi. Ammo ayrim hollarda tashqi ta’sir 
yuqolsa,oqsil yuqori ko’rinishdagi shaklga aylanadi. 
Skleroproteidlar, skelet oksillari gruppasiga
 
teri, suyak, pay, muguz, soch, 
jun, ipak va boshka tukima proteinlari kiradi. Ularning barchasi fibrillyar (ipsimon) 
oksillardir. Tayanch tukima oksillari, proteinoidlar, ya‘ni oksilsimon moddalar deb 
ataladigan bu gruppa okillarning xarakterli xususiyati shundaki, ular suvda, tuz 
eritmalarida, suyultirilgan kislota va yukori bulib, anik kushilgan spirtda erimaydi. 
Ularning molekulyar ogirligi yukori bulib, anik belgilangan emas. Tolali bu 
oksillar amorf bulib, kiskarish va kaytadan bushashish kobilyatiga ega. 
Skleroproteidlarning ayrim vakillari biriktiruvchi vakillari, biriktiruvchi 
tukima tarkibiga kiradigan kollagen va uning old moddasi-prokalogen pay va 
tugaylarning oksil moddasi -elastin, soch, tirnok va teri epidermining xarakterli 
oksili keratin va ipak oksilli fibroindir. 
Murakab oksillar-proteidlar oksil bulmagan bulaklarning tabiatiga karab 
kuyidagi gruppalarga bulinadi. 
Nukleproteidlar oksil bulgan nuklein kislotalarning birikishidan xosil buladi. 
Nuklein 
kislotalarning 
tabiatiga 
karab 
dezoksiribonukleinkilotalar 
va 
ribonukleinproteidlar, oksil komponentining tabiatiga karab nukleinkislotalar va 
nukleoprotominlar deb ataladi. Nukleoproteidlar bezi tukimalarda, don kurtaklarida 
kup buladi.

---

27 
Fosfoproteinlar oksil molekulasining fosfat kislota bilan xosil kilgan 
kompleksidir. Ular gidroliz kilinganda amiokislotalardan tashkari, fosfat kislota 
xam ajralib chikadi. Molekulasida fakat kislota oksiaaminokislotalar efir bogi 
orkali birikkan deb xisoblanadi. Fosforproteinlarning asosiy vakillari bulgan sut 
tarkibidagi oksil kazeinlarga gidrolizlanganda kup mikdorda serinfosfat ajralib 
chikadi: 
Agar oqsil zanjirida