Ii bob. Moddalarning hosil bo`lishi haqidagi dastlabki ta`limotlar

 

Al-Kindiy 

 

Abu  YUsuf  ibn  Isoq  al-Kindiy  (800-870  yy.)  mashhur  arab  faylasuf, 

matematik, astronom va tabibi Basrada tug’ilib, Bag’dod shahrida vafot etgan. Al-

Kindiy birinchi  arab aristotelchilaridan  bo`lib,  SHarq peripatetizmi  (aristotelizmi) 

asoschisi  hisoblanadi.  U    Aristotel’,  evklid,  Ptolomey  kabi  qadimgi  yunon 

faylasuflarining  asarlariga  40  dan  ortiqroq  risola  va  sharhlar  yozgan.  Al-Kindiy 

qarashlari o`sha davrdagi ilg’or oqim – mu`taziliylar ta`limoti bilan uzviy bog’liq. 

Al-Kindiy  fikricha,  olam  yaratuvchisi  Olloh    azaliy  va  tanho,  lekin  tabiatdagi 

barcha narsalar  materiyadan tashkil topgan.  Al-Kindiy  materiya,  shakl,  fazo,  vaqt 

va  harakatdan  iborat  beshta  substantsiyani  e`tirof  etgan,  bilish  nazariyasi  va 

logikada  ilg’or  materialistik  fikrlarni  ilgari  surgan.  Alkimyoni    tanqid  qilgan 

olimlarning  eng  birinchisi  ham  Al-Kindiy  hisoblanadi.  Ammo  Ar-Roziy  uning 

---

 

69 

fikrlariga qarshi chiqadi va uning kamchiliklarini ko`rsatib, maxsus risola yozadi. 

Al-Kindiyning  asarlari  o`rta  asrlardayoq  G’arbiy  Evropada  tarjima  qilingan  va 

keng shuhrat qozongan edi.