Ii bob. Moddalarning hosil bo`lishi haqidagi dastlabki ta`limotlar

2.5. Aleksandriya alkimyosi 

 

336  yilda  Makedoniya  podshosi  Iskandar  Zulqarnaynning  o`limidan 

(Aleksandr  Makedonskiy,  eramizdan  avval  356–323  yillarda  yashagan, 

---

 

55 

Makedoniya shohi Filipp II ning o`g’li) so`ng uning imperiyasi parchalanib ketdi, 

ammo  yunonliklarning  YAqin  va  O`rta  SHarq  mamlakatlariga  ta`siri  hali  ham 

kuchli  edi.   YAna  bir  necha  asrlar  davomida bu  o`lkalarda  madaniyat  va  ilmning 

o`zaro qo`shilishi va bir-birini boyitishi davom etib turdi.     Misrda Iskandarning 

harbiy  qo`mondonlaridan  biri  Ptolomey-Soter  hokimiyatni  qo`lga  oldi  va 

Aleksandriya  shahrida  “Museyon”  ilm  va  musiqa  o`chog’ini  tashkil  etib,  uning 

kutubxonasiga  o`z  davrining  ko`plab  qo`lyozmalarini  (ba`zi  tarixiy  manbalarda 

700  ming  papirus  qo`lyozmasi  borligi  haqida  ma`lumot  berilgan)  va  boshqa  

adabiyotlarni  to`pladi.  Bu  paytda  misrliklar  amaliy  kimyo  fanini  yaxshi 

o`zlashtirishgan bo`lsa ham, uni alohida bilim sohasiga ajratishmagan edi. 

  

Misrliklarning  amaliy  kimyo  sohasidagi  bilim  darajasidan  hayratlangan 

yunonliklar ularning tajribalarini o`rganishdi va  misrliklarning kimyo fani xudosi 

Ozirisni  o`zlarining  xudolari  Germes  bilan  tenglashtirdilar.  O`z  navbatida  bu  xil  

taqlidlar va  aralashtirishlar  kimyo fanining rivojiga salbiy ta`sir etdi.  

 

Bu  davrda  oddiy  insonlar  kimyogarlarni  sehrgar,  jodugar  va  xavfli  bilimlar 

sohibi  deb  hisoblashar  va  ulardan  qo`rqishardi.    Jamiyat  oldidagi  o`zlarining  sirli 

mavqelarini  bilgan  khemeia  namoyondalari  (Misr  kohinlari)  borgan  sari 

o`zlarining yozuvlarini sirli va oddiy xalq tushunmaydigan qilib, har xil simvol va 

belgilardan foydalanishardi.   

4-jadvalda  metallar  va  ularga  mos  keluvchi  samoviy  jismlarni  o`zaro  juftliklar 

hosil  qilgani  haqida  ma`lumotlar  keltirilgan.  Samoviy  jismlar  doimo  o`zlarining 

koinotdagi  holatlarini  o`zgartirib turgani  uchun ularga “planetalar”  −  “adashgan