Ii. Amaliy mashgulotlar materiallari 1-amaliy mashg’ulot Yigirishda mahsulot namligini nazorat qilish Ishning maqsadi

Asosiy ma’lumot va uslubiy ko‘rsatma

To‘qimachilik materiallarining namligi haqida asosiy tushunchalar

Namlik –ip xom-ashyosi, matolar iplarini muhim komponentlaridan biri bo‘lib, namlik deganda mahsulot tarkibidagi namlik miqdoriga aytiladi. Namlik ko‘rsatkichi mazkur mahsulotlarning sifat ko‘rsatkichi sifatida xizmat qiladi. Sex maydonining namligi, tolalar va ipning namligi ipning uzilishi va mehnat unumdorligiga katta ta’sir ko‘rsatadi.

Haqiqiy namlik (W_H) deganda, materialdan olingan suv massasini doimiy quruq material massasiga nisbatiga aytiladi.

Normal namlik (Wn) deganda, GOST 10681 da keltirilgan sharoitlarda saqlangan materialning namligiga aytiladi [8].

To‘qimachilik materiallarining namlanganlik darajasiga qarab ularning xususiyatlari o‘zgaradi, anyiqsa, mexanik xususiyatlarini namlik ta’sirida o‘zgarishini oldini olish uchun materialning me’yorlashtirilgan (konditsion) namligi aniqlanadi.

Me’yorlashtirilgan namlik (Qk) bu shartli namlik bo‘lib, uning me’yori me’yoriy-texnik hujjatlarda belgilangan bo‘ladi. Paxta tolasi uchun u 8,5% bo‘lsa, paxta tolali ip uchun esa 7 % bo‘ladi. Paxta tolasining konditsion massasi quyidagi formuladan topiladi.

Bu yerda QK –paxta tolasining konditsion massasi, kg; QH –paxta tolasining haqiqiy massasi, kg; WN –paxta tolasining normal namligi, %; WH –paxta tolasining haqiqiy namligi, %;

Misol. Korxonaga keltirilgan paxta 42 tonna, I sort ifloslik darajasi-3,1% ni haqiqiy namligi 8% tashkil qiladi. Paxta tolasining konditsion massasini topilsin.

Agar paxta tolasining ifloslik darajasi normadan ko‘p bo‘lsa, unga chegirma qilinadi. Paxta tolasini ifloslik darajasi ortiq bo‘lgani uchun chegirma miqdorini aniqlaymiz.

Bu yerda 2,0 -I- sort paxta tolasi sinfi bo‘yicha ifloslik darajasi, %

Hisobiy massasini topamiz 42000-252=41748 kg