Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

II bob.
2.2. Elektr o‘lchash asboblarining shartli belgilari va asosiy xarakteristikalari 
Reja: 
2.2.1. Elektr o‘lchash asboblarining mexanizmlari. 
2.2.2. Optik va radio elektron o‘lchash usullari va o‘lchash vositalari.
 
 
2.2.1. Elektr o‘lchash asboblarining mexanizmlari. 
 O‘lchash asboblarining 
klassifikatsiyasi. 
Ma’lumku, elektr o’lchash asboblarining tarixi elektr energiyasidan keng 
miqyosda foydalanishgacha bo’lgan davrda, tadqiqotlar olib boorish jarayonidan 
boshlanadi. Elektr energiyasining issiqlik, yorug’lik, elektromagnit xossalari 

---

103 
datlabki o’lchov asboblarini yaratilishida qo’llanilgan. Quyidagi jadvalda 
hozirda ishlatilib kelinayotgan va chiqarilayotgan o‘lchash asboblarining 
guruhlari keltirilgan. Odatda, o‘lchash asboblarining nomida ushbu guruh va 
modifikatsiya tartib raqamlari berilgan bo‘ladi: 
2.2.1-jadval. 
Guruh Guruh nomi 
Kichik 
guruh 
Kichik guruh nomi 
V 
Kuchlanishni 
o‘lchash 
asboblari 
V1 
V2 
V3 
V4 
V7 
Voltmetrlarni 
qiyoslash qurilmalari 
O‘zgarmas tok 
voltmetrlari 
O‘zgaruvchan tok 
voltmetrlari 
Impulsli voltmetrlar 
Universal voltmetrlar 
E 
Zanjir va 
uning ele-
mentlarining 
parametrlarini 
o‘lchash 
asboblari 
E1 
E2 
E3 
E7 
E8 
CH1 
Qiyoslash qurilmasi 
Aktiv qarshilik 
o‘lchovlari 
Induktivlik 
o‘lchovlari 
Induktivlik asboblari 
Sig‘imni o‘lchash 
asboblari 
Qiyoslash qurilmasi 
CH 
CHastotani 
o‘lchash 
asboblari 
CH2 
CH3 
CH5 
Rezonans 
chastotomerlar 
Elektron hisoblash 
chastotomerlari 
Kvarsli 
chastotomerlar 
S 
Signal va 
spektrni 
o‘lchash 
asboblari 
S1 
S2 
S4 
Elektron nurli 
ossillograflar 
Modulyasiya 
chuqurligi asboblari 
Spektr analizatorlari 
Xozirgi kungacha sanoatda qo’llanilib kelinayotgan elektromexanik turdagi 
asboblar quyidagi turdagi asboblarga bo‘linadi:

Magnitoelektrik;

Elektromagnit;

Elektrodinamik;

---

104 

Ferrodinamik;

Elektrostatik;

Induksion tizimli.
Bu tizimdagi asboblar nisbatan keng tarqalgan bo‘lib, quyidagi 5.2-
jadvalda ularning tavsiflari keltirilgan. [1] 
2.2.2-jadval.