Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

 
 
5.5.2. Sinxron dvigatelning U-simon va ishchi xarakteristikalari. 
Aylantiruvchi momentning o‘zgarishi bilan 
bo‘lgani 
tufayli sinxron motorning mexanik xarakteristikasi absissa o‘qiga parallel 
yuklamaga bo‘lgan to‘g‘ri chiziq bilan ifodalanadi, ya’ni uning chastotasi 
yuklamaga bog‘liq bo‘lmaydi (5.5.3-rasm). Sinxron motorlarning rotori bilan 
statori orasidagi havo bo‘shlig‘i asinxron motorlarnikiga nisbatan kattaroq 
bo‘lishi sababli sinxron motorlar ancha ishonchliroq tuzilishda bo‘ladi. Sinxron 
motorlarning yana bir af’alligi shundaki, ular nominal rejimda 
cos
φ
= 1
yoki 
o‘zuvchi
cos
φ
= 0,8
bilan ishlay oladi. Natijada, sinxron motor ulangan 
elektr tarmog‘idagi quvvat koeffitsientining qiymati yuqorilashadi. Haqiqatan, 
sinxron motori quvvat koeffitsientining qiymati yuklamadan tashqari, rotordagi 
qo‘zg‘atish chulg‘amiga beriladigan o‘zgarmas tok 
i
q
ga ham bog‘liq bo‘ladi. 
Agar rotor chulg‘amiga qo‘zg‘atish toki ko‘paytirilib borilsa, stator chulg‘amiga 
elektr tarmog‘idan o‘tayotgan tok 
I
 
o‘zing magnitlovchi qismining kamayishi 
hisobiga U-simon egri chiziq bo‘yicha o‘zgarib boradi. Demak, 
i
q
 
ning ma’lum 
i
qn
qiymatida statorga berilayotgan tokning magnitlovchi qismi nolga teng 
bo‘lib, motorning quvvat koeffitsienti 
cos
φ
= 1
ga teng bo‘ladi. Agar 
qo‘zg‘atish toki 
i
q
ni 
i
qn
ga nisbatan ko‘paytirilsa, u holda sinxron motor o‘zi 
ulangan elektr tarmog‘iga reaktiv energiya uzatib ishlay boshlaydi.
Bunda motor o‘zuvchi