Ichki kasalliklar

Virusli gepatit S (VGS)
ham parenteral virusli gepatitlar guruhiga mansub bo‘lsa ham, qator
o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Uning yashirin davri 2 haftadan 3 oygacha, ba’zan bir necha kundan
52 haftagacha davom etadi va barcha yoshdagi kishilar kasallanadi. Belgilarsiz yoki yaqqol klinik
simptomlar bilan kuzatilgan hollarda ham, VGV ga nisbatan engil kechadi. VGS uchun kasallikni
sariqliksiz kechishi xos; sariqlik sindromi 14 – 37 % hollarda qayd etiladi. VGS ning klinik yaqqol
ifodalangan shakllari rivojlangan hollarda boshqa virusli gepatitlarga xos bo‘lgan davriylik
kuzatiladi. Kasallik odatda asta-sekin rivojlanadi. Sariqlik oldi davrida umumiy zaharlanish
belgilari umuman kuzatilmaydi yoki yaqqol ifodalanmagan bo‘ladi, bemorni behollik, ko‘ngil
aynishi, ishtaha susayishi kabi belgilar bezovta qiladi. Sariqlik davrida umumiy zaharlanish
belgilari sust ifodalanadi. Uning davomiylik muddati 10–20 kundan (ko‘p hollarda 14 kundan ortiq)
iborat bo‘lib, transaminazalar miqdori ortishi kuzatiladi. VGS asosan engil kechishiga qaramay,
kasallikning fulminant (yomon sifatli, og‘ir kechadigan) shakllari rivojlanishi mumkin. Uning
so‘nggi shakli asoratlanmagan anamnezga ega, ammo immun tanqisligi mavjud shaxslarda,
jigarning surunkali kasalligi bilan xasta bemorlarda, VGS rivojlangan hollarda, bolalarda perinatal
infeksiyalanishda kuzatiladi. O‘tkir infeksiyadan so‘ng surunkali shakli rivojlanishi (50–70%
hollarda) VGS ning o‘ziga xos xususiyati hisoblanadi. HCV-infeksiya birlamchi gepatotsellyulyar
karsinoma rivojlanishi omillaridan biri bo‘lib xizmat qiladi. Jigar surunkali kasalliklari rivojlanishi
xavfi HCV-infeksiya o‘ta yuqori bo‘lganligi sababli, anti-HCV mavjud shaxslarda doimiy kuzatuv
olib borilishi shart. Ko‘p hollarda gepatit S ning o‘tkir bosqichi kuzatilmaydigan birlamchi-
surunkali shakllari aniqlanadi. 
VGSning laborator tashhisi RNK-virus va unga antitanachalarni aniqlashga asoslangan. O‘tkir
gepatit S bilan xasta bemorning qon zardobida gepatit S virusi RNK si PZR (RNK – HCV) usuli
bilan kasallik yuqqanidan 1–2 hafta o‘tgach aniqlanadi. RNK-HCV aniqlanishi organizmda gepatit
S virusi mavjudligidan dalolat beradi. Infeksiya jarayonida virusemiyaning uch turi farqlanadi: 

tranzitor (o‘tkir VGS da, bemor sog‘ayishi bilan kechganda) – qisqa muddat
mobaynida qayd etilib, virus eliminatsiyasi bilan kechadi; 
61

---

O’quv-uslubiy majmua. Amaliy mashg’ulotlar. Ambulator terapiya

persistirlovchi (surunkali VGS asosida) – bir necha yillar davomida muntazam
ravishda RNK-HCV aniqlanishi bilan kechadi; 

qaytalanuvchi kasallik boshlanishida virus aniqlanganligi va ma’lum vaqt o‘tgach
RNK-HCV yo‘qolishi kuzatiladi, bir necha oydan so‘ng esa qayta aniqlanadi (ko‘p hollarda
antivirus terapiya o‘tkazilganda kuzatiladi).