Ichki kasalliklar

2020 ЙИЛ ЎСОК ЖАХОНДА ЎЛИМ КУРСАТКИЧИ БЎЙИЧА 3 – УРИНГА ЧИҚАДИ
ЖССТ( ВОЗ) ПРОГНОЗИ БЎЙИЧА БИР ЙИЛДА ≈ 4,7 МЛН.)
Ў10- ЙИЛЛИКДА ЎЛИМ КЎРСАТКИЧИНИ ЎЗГАРИШЛАРИ
(1990-2000)
ЮҚТК
19,9%
ОИТС
48%
Инсульт
6,9%
Рак
6,9%
ЎСОК
25,5%
ERS/ELF. European Lung White Book 2003; Murray & Lopez, Harvard 
University Press 1996 Chapman, 2006; Pauwels RA, Rabe KF. 2004. urray 
CJ et al., 1997; Murray CJ et al., 2001.
O‘pkaning diffuziya pareixpmatoz kasalliklari.
Ushbu toifa o‘tkir pnevmoniyadan boshlab,
sarkoidoz va pnevmokoniozning turli shakllaridek o‘pkaning surunkali shikastlanishigacha bir qator
kasalliklarni o‘z ichiga oladi. Rentgenologik aniqlangan fizikal tekshiruv va o‘zgarishlarning anamnez
ma’lumotlari, ko‘pincha tashhis qo‘yishga imkon beradi. Bunday bemorlarda ko‘pincha taxipnoz kuzatiladi,
arterial qonning Rco

va Ro

darajasi esa, normal miqdordan past. Jismoniy faollik ko‘pincha Ro

ning
kelgusida pasayishiga olib keladi. O‘pka hajmlari kichraygan: o‘pka me’yordan ancha qattiqlashadi, ya’ni
elastikligini yo‘qotadi.
O‘pka tomirlarining okklyuzik kasalliklari.
Nafas qisishining tinch holatda yuzaga keluvchi
takroriy epizodlari, ko‘pincha o‘pka tomirlarining retsidiv emboliyalarida uchraydi. Oyoq yoki tos bog‘lami
flebitidek, emboliyaning bunday manbasi, ko‘pincha vrachga ushbu tashhisni gumon qilishga yordam beradi.
Bunda arterial qonning gaz tarkibi amalda doim normadan chetga chiqadi, vaholanki, o‘pka hajmlari odatda
normal yoki juda bo‘lmaganda o‘zgargan.
Ko‘krak qafasi yoki nafas mushaklari kasalliklari.
Fizikal tekshiruv, xavfli kifoskolioz,
voronkasimon ko‘krak qafasi yoki spondilitdek buzilishlarni aniqlashga imkon beradi. Garchi, ko‘krak
qafasining ushbu deformatsiyasining har birida nafas qisishining paydo bo‘lishini kuzatish mumkin,
faqatgina xavfli kifoskolioz shu qadar ifodalangan o‘pka ventilyasiyasining buzilishiga olib keladiki, hatto
surunkali o‘pka yurak va nafas etishmovchiligi rivojlanadi. Hattoki, voronkasimon ko‘krak qafasida ham,
hayotiy sig‘im va boshqa o‘pka hajmlari, hamda nafas yo‘llari bo‘yicha havo o‘tishi buzilmaydi, shunday
bo‘lsada, ko‘krak suyagi orqasiga siljitgan yurak siqilishi alomatlari mavjud, bu esa, qorinchalarning normal
34

---

O’quv-uslubiy majmua. Amaliy mashg’ulotlar. Ambulator terapiya
diastolik to‘lishiga to‘sqinlik qiladi, ayniqsa qon aylanishiga yuqori talablar ko‘rsatuvchi jismoniy
nagruzkada. Demak, ushbu kasallikda, nafas qisishi aniq kardiogen komponentga ega.
Xuddi bemadorlikdek, nafas muskulaturasi falaji ham, nafas etishmasligi va nafas qisishiga olib
kelishi mumkin, biroq, nevrologik yoki mushak kasalliklarining alomatlari ko‘pincha organizmning boshqa
tizimlariga ta’sir qiladi.