Ichki kasallikiar

9 .3 . Anemiya (kamqonlik)
A nem iyalar uch asosiy guruhga boMinadi.
I. Q o n y o ‘qotishdan yuzaga keladigan anemiyalar:
1. OMkir postgem orragik anem iya.
2. Surunkali postgem orragik anem iya.
II. Q o n n in g ortiqc ha yem irilishidan vujudga keladigan a n e ­
m iyalar (gemolitik):
268

---

1. Eritrositopatiyalar.
2. Ferm entopatiyalar.
3. G em oglobinopatiyalar.
4. Antitelolar, bevosita gem olizin va boshqa shikastlantiruvchi 
om illar bilan bogNiq kamqonliklar.
HI. Q o n hosil b o iis h i buzilishidan paydo b o la d ig a n anemiyalar:
1. T e m ir tanqisligi anemiyasi.
2. T em irga t o ‘yinish anem iyasi (sideroaxrestik).
3. /?|2 v ita m in i va folat kislota ta n q is lig id a n kelib c h iq a d ig a n
ane m iy ala r.
9 .4 . 0 4 k ir postgemorragik anemiya
Etiologiyasi.
turli xil jarohatlar; m e 'd a va o ‘n ikki barmoqli ichak 
yarasi, m e ’da saratoni, o ‘pka sili, gem orragik diatezlar, ichaklar 
s a ra to n i; b a c h a d o n sa ra to n i yoki fib r o m io m a s i, hayz k o brish 
s iklining buzilishi, b a c h a d o n d a n ta s h q a rid a g i h o m ila d o r lik d a
fallopiy nayining yorilishi, abort yoki t u g l s h vaqtidagi jarohatlar, 
jigar sirrozi, qizilo‘ngach venalari varikoz kengayganda, bavosir, 
buyrakdan q o n ketishi.
Klinikasi.
0 ‘tkir qon ketish k o ‘p q o n y o ‘qotilgan taqdirdagina 
kam qonlikka olib keladi. K o ‘p q o n y o ‘qotilganda be m orning u m u ­
miy ahvoli a n c h a o g ‘ir b o i a d i , d a rm o n i quriydi, nafasi qisadi, 
yuragi tez uradi, pulsi tezlashadi, toliqligi kuchsiz, b a ’zan aritmiya 
b o i a d i , arterial bosim pasayadi, b e m o r oqarib ketadi, ko‘z skleralari 
o c h havorang tusga kiradi, lablari va boshqa shilliq pardalari qonsiz 
b o l i b k o ‘rinadi, boshi aylanadi, boshi og ‘riydi, q u l o g l s h a n g ll -
laydi, tan a harorati pasayib ke­
tadi, m uzday te r chiqadi, qayt 
q i la d i, b a d a n i o c h h a v o r a n g
tusga kiradi. O l k i r to m ir yetish­
movchiligi r o ‘y beradi, b e m o r
h ushdan ketadi (36-rasm).
L aboratoriya tahlili.
Q o n ­
ning u m u m iy kam ayishi bilan 
birga, b a rc h a shaklli elem entlari 
m iq d o ri ka m a ya di. Q o n keti- 
shid a n s o ‘ng dastlabki soatlarda 
p a y d o b o l g a n leykopeniya tez 
3 6 -r a s m .
S h illiq p a r d a la r n in g q o n s iz
o r a d a le y k o sito z b ila n a l m a -
bo lib ko‘rinishi-
269

---

shinadi. Eritrotsitlar soni kamaygan, gemoglabin miqdori anchagina 
pasaygan, rang k o ‘rsatkichi pasayib, 0 ,6 —0,5 g a c h a tushadi. Qizil 
qon tana c h a la rin in g rangi oqish b o l i b qoladi. K o ‘p q o n y o ‘q o - 
tilganda, anizositoz va m ikrositoz paydo boMadi.