Ichki kasallikiar



Download 11,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/267
Sana01.07.2022
Hajmi11,34 Mb.
#727371
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   267
Bog'liq
Arslonov-ICHKI KASALLIKLAR

1.6. Kasallikning kechishi
Kasallik h am isha h am e ndi b o shlanishidanoq sezilarli klinik 
sim p to m la r bilan n a m o y o n boMavermaydi. Kasallikning yashirin 
yoki latent davri boNadi, bunda organizm qarshilik ko‘rsatib, kasallik 
tu g ‘diradigan u yoki bu omilga moslashish reaksiyalarini yuzaga 
chiqarib turadigan boMgani u c h u n subyektiv va bir q a n c h a hollarda 
obyektiv sim p to m la r boNmaydi. M asalan, organizm ga radioaktiv 
m o d d a la r t a ’sir q ilg a n d a n keyin n u r kasalligining sim ptom lari 
dastlabki vaqtda unchalik kuzatilmaydi.
S og‘ayish d avrida ushbu kasallikning yetakchi s im p to m lari 
bosilib, kasallik oqibatlari qoladi (m asalan, infeksion kasalliklardan 
keyin quvvatsizlik hissi, tan a o g ‘irligining kam ayib ketishi).
Kasallik avj olib borishida quyidagi davrlar tafovut qilinadi:
1. Inkubatsion (yashirin, latent) davr.
2. Prodrom al davr (kasallik avj olib borishida uning asosiy klinik 
a lom atlari m a ’lum boNishidan oldin boNib o ‘tadigan davr).
3. Kasallik rasm o n a avj oladigan davr.
4. Sogbayish davri.
Kasallik q a n d a y o ‘tishiga qarab: o ‘tkir, yarim o'tkir, surunkasiga 
c h o ‘ziladigan, y a ’ni surunkali boMishi m u m k in . CVtkir kasallikka 
gripp (birdan boshlanib, sim ptomlari tez kuchayib boradi, nisbatan 
qisqa d avom etadi) va turli za harla rda n zaharlanish kiradi. Krupoz 
p n e v m o n iy a , dizenteriya, infeksion gepatit Cigar yalligManishi) 
va boshqalar ham o ‘tkir kasalliklar jumlasiga kiradi. Yetarlicha davo 
q ilin m a g a n d a , o ‘tkir kasalliklar surunkali tarzda o ‘tadigan b o ‘lib 
qolishi m um kin.
Kasallikning y a rim o btkir tarzda o'tishi - bu o ‘tkir va surunkali 
turlar o ‘rtasida turadigan oraliq davr hisoblanadi. Kasallik surunkali 
tarzda o ‘tayotganida b e m o r ahvoli yaxshilanib, kasallik simptomlari 
v a q tin c h a susayib qolishi yoki y o ‘qolib ketishi remissiya davri 
deyiladi.
Retsidiv, y a ’ni q o ‘zish deb kasallik simptomlari bir qa da r uzoq 
v aqt bosilib t u r g a n d a n keyin y a n a p a y d o b o ‘lishiga aytiladi.
25


Kasalliklarning oxirida asoratlar vujudga kelishi m u m k in (m asalan, 
o ‘t-to s h kasalligida o ‘t pufagi yorilib, qorin pardasining yalligManib 
ketishi).
K asallik oqibati -
bu qilingan davo tufayli k o ‘p in c h a sog‘ayib 
ketish yoki d ardning uzoq vaqt qaytarilib turishi, y a 'n i remissiyaga 
o ‘tishidir. Lekin ba’zi hollarda kasallik surunkali turga aylanib ketishi, 
bedavo kasalliklar esa o ‘lim ga olib borishi m u m k in .
Davo tashxis q o ‘yilgandan keyin boshlanadi. Davolash ham isha 
kom pleks usulda olib boriladi. U rejim bilan davolash turini: a m b u - 
latoriya, kasalxona yoki sanatoriyada davolanishni o ‘z ichiga oladi. 
Rejim asosida o ‘rindan tu rm a y yotish va u m u m iy rejimlar belgila- 
nishiga qarab, o ‘rnida yotish rejimini buyurishda shifokor bem orga 
n im a la r kerakligini: be m o m i m u tla q tin c h q o ‘yib, u nga d o im
qarab turish kerakligini yoki b o i i m d a g i oshxonaga, hojatxonaga 
borish u c h u n unga ruxsat berilganligi, nisbatan tinchlik kerakligini 
aniqlab oladi va h.k.
D a v o n in g y a n a b ir tarkibiy qism i p a rh e z d ir: p a r h e z bilan 
davolash, y a ’ni diyetoterapiya davo chora-tadbirlari kom pleksida 
katta aham y a tg a ega. D o r i-d a r m o n la r bilan davolash dori m o d d a - 
larini turli xil yoMlar bilan o rg anizm ga kiritishni: ichirish, teri 
ostiga, m uskullar orasiga, v e na dan yuborish, shuningdek, fizio- 
terapevtik asboblar yordam ida dori yuborishni k o kzda tutadi. Fizio- 
terapiya, davolash fizkulturasi va sanatoriy- kurortlarda davolanish 
kasalliklarga davo qilishda katta o ‘rin tutadi. D avoning m a n a shu 
ba rc h a turlarida o ‘rta tibbiyot xodim ining roli, shifokor b uyurgan- 
larini to ‘g‘ri va tez bajarib borishi nihoyat darajada katta ahamiyatga 
ega. B e m o m i davolash o ‘rta tibbiyot xodim ining asosiy vazifasi 
hisoblanadi. 0 ‘z vaqtida va sifatli k o ‘rsatilmagan tibbiy yordam
b e m o r s o g ‘ay ish in i q iy in la s h tir a d i. B e m o rn i d a v o la s h u c h u n
tibbiyotda uning h a r xil usullari q o ‘llaniladi. Tibbiyotda qo'llanila- 
digan davolash usullari u m u m iy qilib a n ’anaviy davolash usullari 
deyiladi. Ularga quyidagilar kiradi:
• 
etiologik davo -
kasallikning kelib chiqishi sabablarini y o kq o - 
tishga qaratilgan davo (yuqum li kasalliklarda antibiotiklar bilan 
davolash, hasharotlar c h a q q a n id a a n tid o tla r bilan davolash);
• 
patogenetik davo —
kasallikning paydo b o klish m exanizm iga 
t a ’sir q ila d ig a n d a v o (z a r a rla n g a n t o kq im a va h u ja y ra la rn in g
faoliyatini tiklash);
• simptomatik davo —
kasallikning belgisini y o kqotishga qaratilgan 
davo (ogkriqni qoldirish, ta n a haroratini tushirish);
26


• 
psixoterapevtik davo -
kasallik natijasida paydo b o ‘lgan ruhiy 
ke c h in m ala rn i yengillatishga qaratilgan davo (b em o rn i tin c h la n - 
tirish, uni sog‘ayishga ishontirish, q o ‘rquvni y o ‘qotish);
• 
pa rh ez bilan davolash,
y a ’ni diyetoterapiya;
• 
fizio te ra p ev tik davo -
suv, havo, q u y o sh , pa ra fin, elektr 
toki bilan davolash.
N o a n ’anaviy davolash usullariga quyidagilar kiradi: 
girudo-
terapiya —
zuluk bilan davolash; 
ig/oterapiya —
igna bilan davolash; 
fitoterapiya -
giyohlar bilan davolash va boshqalar.

Download 11,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   267




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish