Ибтидоий жамиятда дехқончилик турли касб-хунарлар пайдо бўлиши



Download 102,5 Kb.
bet1/8
Sana09.04.2022
Hajmi102,5 Kb.
#539533
  1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
олимлар


Мутаффаккир олимларнинг касб ҳунар таълими хақидаги фикрлари


Режа:


  1. Ибтидоий жамиятда дехқончилик турли касб-хунарлар пайдо бўлиши.

  2. Замонавий тарбия хакида тушунчалар

Ибтидоий жамиятда дехқончилик турли касб-хунарлар пайдо бўлиши.
Энг қадимги VII асргача бўлган даврда ўқитувчи, устоз, тарбиячи фаолияти, махорати, уларнинг жамиятдаги ўрни, ҳақида тўхталиб ўтиш лозим.
Ибтидоий жамоа даврида жамиятдаги кишилар ёш жиъатдан 3 гуруҳга бўлинар эди.

    1. Болалар ва ўсмирлар.

    2. Хаёт меҳнатининг тўла қимматли ва тўла ҳуқуқли иштирокчилари.

    3. Кексалар.

Янги туғилган болани жамоадаги кекса кишилар боқиб ўстирардилар. Бола тегишли биологик ёшга тўлиб, меҳнат қилишни ўрганиб, хаётий билим ва малакаларни эгаллагандан сўнг тўла меҳнатчилар гуруҳига ўтган. Ибтидоий бола ўзининг хаёт фаолияти жараёнида катталарнинг ишларида қатнашиб, улар билан кундалик муомалада бўлиб тарбияланар ва таълим олар эди. Ўғил болалар катта ёшдаги эркаклар билан, қизлар эса аёлларнинг ишларида қатнашардилар. Кейинчалик ўғил болалар учун алоҳида, қизлапр учун алоҳида тарбия муассасалари ёшлар уйлари пайдо бўлди. Бу ерда улуь оқсоқоллар рахбарлигида яшаш, меҳнат бўйича ўтказиладиган синовларга тайёрланар эдилар.
Ибтидоий жамиятда дехқончилик турли касб-хунарлар пайдо бўлди. Шу билан боғлиқ равишда тарбия ҳам мураккаблашиб, кўп томонлама ва режали бўла борди. Болалар тарбияси тажрибали кишиларга топшириладиган бўлди. Улар болаларга меҳнат кўникма ва малакаларини ўргатиш билан бир қаторда, пайдо бўлиб келаётган диний урф одатларнинг қоидалари, нақллари билан болаларни таништирар, ёзишга ўргатар эдилар.
Шарқнинг барча гуманистлари Рудакий, Фирдавсий, Абу Наср Фаробий, Абу Райҳон Беруний, Абу Али Ибн Сино, Низомий, Хофиз, Шайх Саодий, Умар Хайём, Абдурахмон Жомий, Алишер Навоий кишиларни маонавий гўзаллигини, тенгсизлигини куйладилар, инсонпарварлик ғояларини олға сурдилар.
Улар яшаб ўтган давр ижтимоий ва сиёсий зиддиятлар авд олган, ташки душманлар хукуми тез-тез такрорланиб турган, идеологик хаётда сохта таргибот илдиз отган, халқ эрксиз кашшоқ холда яшаган, китоб ва ёзма манбаалар фақат кўлда кўчириб ёзилган давр эди. Ана шундай-зиддиятли замонла яшаб ўз мақсади, хаётини олға сурган, вазифаларни бажаришга киришган алломалар фан, маданият, тарих, илмий билимлар соъасида муносиб ўрин эгалладилар.
Мутафаккирлар мустақил дунёқараш, сабр-матонат билан ўтмиш авлодлар билимларини чуқур ўрганиб, ўзлари ҳам меҳнат қилиб турли фанларда янги тушунча ва хулосалар чиқара олдилар. Инсоният тарихи, маданият фани ўзаро алоқадорлигида ўсиб, ривожланиб, бойиб боришини исботладилар. Айниқса педагогика, психология, этика фанларининг мустақиллигига кенг йул очдилар. Таълим-тарбия, мулокат, одоб-ахлоқ, гуманизм, эстетика тушунчаларини бойитдилар.
Шарқ мутафаккирлари ва алломаларнинг ижодий меросларида ўқитувчитарбиячи махорати, устоз-шогирдлик шартларига ҳам алоҳида ўрин берилган.
Абу Наср Фаробий Х аср шарқ фалсафий фикрларининг энг йирик намоёндаларидан бўлиб, хаёт, инсон ҳақидаги таълимотни дастлаб яратувчилардан бири саналади. Ўрта асрнинг бир қанча илмий ютуклари, умуман Яқин ва Ўрта Шарқ мамлакатларида тараққий парвар ижтимоий, фалсафий тафаккур тараққиёти унинг номи билан боғлиқ бўлган. Форобий ўз замонаси илмини барча соҳасини мукаммал эгаллаган. Унинг асарларида одам шахсининг энг яхши ва олийжаноб хусусиятлари, кишилар хаётида адолат ўрнатилиши, яхшилик, ақлий камолатига эришувчи инсон ҳақида фалсафий фикрлар ифода этилган.

Download 102,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish