I tema. Kurstın ma’qseti ha’m wazıypaları. Usı lektsiyada «Gidrometriya»

Sınaw sawalları

1. 
   Suw qaddin guzetiudegi tiykargı maqset nelerden ibarat?
   
2. 
   Terbelis xarakterin belgilewshi usıllarga baylanıslı halda boliniwin aytıp berin?
   
3. 
   Suw qaddinin kop jıllık terbelisi qanday jagdaylarga baylanıslı boladı?
   
4. 
   Suw qaddinin jıllıq terbelisi nelerge baylanıslı?
   
5. 
   Suw qaddinin mawsimlik ha’m sutkalıq terbelisi qanday jagdaylarga baylanıslı boladı?
   

Da’rya ha’m kanallarda tezlklerd o’lshew isleri menen joqarıdag’ı temalarda tanısıp o’ttik.Endigi na’wbet o’lshengen mag’lıwmatlardı qayta islewden ibarat. Usı temada tezliklerdi esaplaw usılları ha’m ko’rsetpeleri ha’mde olarda islew ta’rtipleri usınılg’an(jaratılg’an).
Vertikaldag’ı ortasha tezlikti esaplaw ushın tochkalardag’ı tezlklerdin’ ortasha arfimetriyalıq san ma’nisin alıw mumkin emes.Sonın’ ushın ortasha tezlik empirik ten’lemeler ha’m arnawlı grafikler duziw ja’rdeminde esaplanadı.Sol maqsette to’mendegi empirik ten’lemeler berilgen:
1) eger tezlik 5 tochkada o’lshengen bolsa:
V _b  0,1 (V_suu.beti.  3 V_0,2  3 V_0,6  2 V_0,8  V_wzen.tubi ),
2) tezlik Z tochkada o’lshengen bolsa:
V _b  0,25 (V_0,2  2 V_0,6  V_0,8),
Z) tezlik 2 tochkada o’lshengen bolsa:
V_b  0,5 (V_0,2  V_0,8),
4) tezlik 1 tochkada o’lshengen bolsa:
V_b  V_0,6 .
Joqarıdag’ı ten’lemeler tiykarında vertikaldag’ı ortasha tezlik anıqlansa.bunday jag’dayda tezlik analitik usıl tiykarında esaplandı dep ataladı. Vertikaldag’ı ortasha tezlikti anıqlawdın’ joqarıdag’ılardan tısqarı ja’ne bir grafik usılıda bar.
Grafik usılı ja’rdeminde vertikaldag’ı ortasha tezlikti esaplaw. Bul usılda,birinshi reet tezliklerdin’ vertikal boyınsha taxsimlanish epyurasın sızamız,keyninen bolsa eki jol menen tezlikt esaplawımız mumkin.Sızılg’an tezlik epyurasın 2 yamasa 4 mm den bo’leklerge bo’lemiz.Bunday bo’liniw epyuranın’ iymekligine baylanıslı boladı.Eger juda’ igri-iymek bolsa 2 mm qılıp bo’lemiz.
Ekinshi usıldada epyuranı sızamız.Onın’ maydanı anıqlanadı.Onın birligi m/s da shıg’adı.Onı biyiklikke bo’lip jibersek ortasha tezlik shıg’adı:
Joqarıdag’ı ha’r eki usıldan tiykarg’ısı grafo-mexanik usıl boldıp tabıladı.Ol tezliklerdi esaplawda etalon (bolıp) esaplanadı.
a)  bul usıl grafo-analitik usıl dep aytıladı.
b)  , . bul usıl grafo-mexanik usıl dep aytıladı