I. S. Sodiqov avtomobil yo‘llarining transport-ekspluatatsion ko‘rsatkichlari toshkent

1	2	3	4	5	6	7
8
2–tasmali yo‗lda, km/soat	67	65	63,5	58	55	43	37	32
Tezlik pasayishi koeffitsienti	1,0	0,97	0,94	0,86	0,82	0,64	0,55	0,47
4–tasmali yo‗lda, km/soat	87	79	82	77	73	61	56,5	47,5
Tezlik pasayishi koeffitsienti	1,0	0,90	0,94	0,88	0,83	0,70	0,64	0,54

Ҳаракат тезлиги, км/соат
7.15-rasm. Havo–iqlim sharoitining avtomobillar harakatiga ta‘siri Havo–iqlim sharoitining avtomobillar harakat sharoitiga ta‘siri tadqiq
qilinganda, etalon havo haroratida (+20 ), ikki tasmali quruq qoplamali yo‗ldagi harakat tezligiga nisbatan xuddi shu yo‗l sharoitidagi yo‗lda qoplama quruq lekin, havo harorati +27 dan yuqori bo‗lganda harakat tezligi 2 km/soatga (2,9 % ga), qoplama ustki yuzasida mikroyaxmalak sodir bo‗lganda harakat tezligi 5 km/soatga (5,2 % ga), yomg‗irdan keyingi ho‗l qoplamada harakat tezligi 9
km/soatga (13,4 % ga), yo‗lda chang–to‗zon ko‗tarilganda harakat tezligi 12 km/soatga (17,9 % ga), qoplama qor bo‗lganda harakat tezligi 24 km/soatga (35,8
% ga), qoplama ustki yuzasi yaxmalak bo‗lganda harakat tezligi 30 km/soatga (44,8 % ga), yo‗lda tuman bo‗lganda 35 km/soatga (52,2 % ga) kamayishi aniqlandi.
To‗rt tasmali yo‗llarda etalon havo haroratida (+20 ), quruq qoplamali yo‗ldagi harakat tezligiga nisbatan, qoplama quruq lekin, havo harorati +27 dan yuqori bo‗lganda harakat tezligi 6 km/soatga (9,2 % ga), qoplama ustki yuzasida mikroyaxmalak sodir bo‗lganda harakat tezligi 5 km/soatga (5,7 % ga), yomg‗irdan keyingi ho‗l qoplamada harakat tezligi 10 km/soatga (11,5 % ga), yo‗lda chang–to‗zon ko‗tarilganda harakat tezligi 14 km/soatga (16,1 % ga), qoplama qor bo‗lganda harakat tezligi 26 km/soatga (29,8 % ga), qoplama ustki yuzasi yaxmalak bo‗lganda harakat tezligi 30,5 km/soatga (35,1 % ga), yo‗lda tuman bo‗lganda harakat tezligi 39,5 km/soatga (45,4 % ga) kamayishi aniqlandi.
Havo–iqlim sharoitining transport oqimi harakat sharoitiga ta‘siri ko‗proq qoplama ustki yuzasida murakkab (yaxmalak, qor qatlami, suv qatlami) muhit sodir bo‗lganda va noqulay (chang–to‗zon, tuman, yomg‗ir, qor) havo–iqlim sharoitlarida seziladi. Ushbu holatlarda avtomobillar harakat tezligining va xavfsizligining pasayishi qoplama ustki yuzasi murakkab holatlari tufayli sodir bo‗ladi. Bunda haydovchiga tashqi muhit (noqulay havo–iqlim sharoiti) ning psixologik ta‘siri ham katta ahamiyatga ega bo‗ladi.
Havo–iqlim sharoitining ta‘siridan ikki tasmali yo‗ldagi harakat tezligi etalon sharoitga nisbatan, havo harorati +27 dan yuqori bo‗lganda 2,9 % ga, qoplama ustki yuzasida mikroyaxmalak sodir bo‗lganda 5,2 % ga, yomg‗irdan keyingi ho‗l qoplamada 13,4 % ga, yo‗lda chang–to‗zon ko‗tarilganda 17,9 % ga, qoplama qor bo‗lganda 35,8 % ga, qoplama ustki yuzasi yaxmalak bo‗lganda 44,8 % ga, yo‗lda tuman bo‗lganda 52,2 % ga kamayishi aniqlandi;
Havo–iqlim sharoitining ta‘siridan to‗rt tasmali yo‗ldagi harakat tezligi etalon sharoitga nisbatan, havo harorati +27 dan yuqori bo‗lganda 9,2 % ga, qoplama ustki yuzasida mikroyaxmalak sodir bo‗lganda 5,7 % ga, yomg‗irdan keyingi ho‗l qoplamada 11,5 % ga, yo‗lda chang–to‗zon ko‗tarilganda 16,1 % ga, qoplama qor bo‗lganda 29,8 % ga, qoplama ustki yuzasi yaxmalak bo‗lganda 35,1 % ga, yo‗lda tuman bo‗lganda 45,4 % ga kamayishi aniqlandi.

3.