I. R. Asqarov, N. Х. Тo‘хтaboyev, K. G‘. G‘opirov umumiy o‘rta maktablar 7-sinf Kimyo darsligidan foydalanish uchun meтodik qo‘llanma

Uyga vazifa:

1. 
   Kimyo laboratoriyasida ishlatiladigan asboblar nomini bilish, ularni tanish, rasmini chizish.
   
2. 
   Mehnat xavfsizligi qoidalarini o‘zlashtirib, yodlash.
   
3. 
   Keyingi mavzuga tayyorgarlik ko‘rish.
   

5-DARS. AMALIY MASHG‘ULOТ №2. LABORAТORIYA SHТAТIVI, SPIRТ LAMPA, GAZ GORELKALARI, ELEKТR ISIТGICH BILAN ISHLASH USULLARI, ALANGANING ТUZILISHINI O‘RGANISH
Darsning maqsadi: O‘quvchilarda kimyo fanini o‘rganish davomida zarur bo‘lgan eng muhim asboblar bilan ishlash malakasini hosil qilish. Spirt lampasi, gaz gorelkasi va elektr isitish asboblari bilan ishlashda xavfsizlik qoidalariga qat’iy rioya qilish lozimligini tushuntiriladi. Alanganing tuzilishi va alangadan foydalanish yo‘llari bilan tanishtiriladi.
O‘tkaziladigan ushbu amaliy mashg‘ulot kimyo fanini o‘rganish davomida o‘quvchilarning dastlabki mustaqil ishlaridan biri bo‘lganligi uchun o‘qituvchi unga puxta tayyorgarlik ko‘rishi, ishni bajarish uchun tegishli yo‘riqnoma tayyorlagan bo‘lishi kerak hamda o‘quvchilarning yetarlicha tayyorgarlik ko‘rganliklarini ham tekshirib olish zarur. Oldingi darsda o‘quvchilarga berilgan topshiriqni bajarilganligini tekshirib ko‘riladi. O‘quvchilar daftariga yozilgan amaliy ish rejasini, chizilgan rasmlarni ko‘rib chiqiladi va ishni bajarishga ruxsat beriladi.

Maktab kimyo laboratoriyasining imkoniyatlaridan kelib chiqib, yakka tartibda yoki 2-3 kishilik guruhlarga bo‘linib ishni bajariladi.

Тuzilgan guruhlarga yoki har bir o‘quvchiga berilgan yo‘riqnomada ishni bajarish uchun zarur bo‘lgan ko‘rsatmalar bo‘lishi kerak. O‘quvchilar yo‘riqnoma asosida va o‘zlashtirgan nazariy bilimlari asosida ishni boshlashadi.

O‘qituvchi o‘quvchilarning mustaqil ishlashlarini ta’minlagan holda, har bir o‘quvchi faoliyatini kuzatib, zarur bo‘lganda maslahat va ko‘rsatma berib boradi.

Laboratoriya shtativi bilan ishlash.

O‘qituvchi tomonidan laboratoriya shtativining vazifasi, uning qismlari va zarur bo‘lgan ishni bajarishda undan qanday foydalanish kerakligini tushuntiriladi. Shundan so‘ng, o‘quvchilarga topshiriq beriladi.

Laboratoriya shtativi qismlarini ish holati bo‘yicha yig‘ib ko‘rsatiladi va qayta qismlarga ajratilgandan so‘ng, o‘quvchilar shtativni o‘sha holatda qayta yig‘ishadi.

Spirt lampasi bilan ishlash.

Amaliy ishning bu bo‘limida spirt lampasining tuzilishi, uni ishga tayyorlash, yondirish, qizdirish va o‘chirish haqida tushunchalar beriladi.

O‘quvchilarning spirt lampasi bilan ishlashlarini o‘ta hushyorlik bilan kuzatib borish zarur!

Bu ishni bajarishda xavfsizlik qoidalariga qat’iy amal qilib borish lozimligini tushuntiriladi. Sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan salbiy hodisalarning oldini olish choralari eslatib boriladi.

Alanganing tuzilishi va uning eng issiq qismi haqida tushuncha berib, qizdirish ishlarini alanganing ana shu qismidan foydalanib olib borish maqsadga muvofiqligini o‘quvchilarga uqtiriladi.

Gaz gorelkasi, isitish asboblari bilan ishlashda ham avvalgi bo‘limlardagi kabi reja asosida ish olib boriladi.

O‘qituvchi bevosita kuzatganlari, o‘quvchining amaliy ko‘nikmalari va yozma axboroti, shuningdek chizgan rasmlari, xavfsizlik qoidalariga rioya qilishini hisobga olib o‘quvchini ish faoliyatini baholaydi, ball qo‘yadi.
Uyga vazifa:

1. 
   Amaliy mashg‘ulot yuzasidan hisobot yozish.
   
2. 
   Alanganing tuzilishini chizish.
   
3. 
   Keyingi mavzuga tayyorgarlik ko‘rish.