Arxiv metodı. Amerika ilmiy adebiyatlarinda «Arxiv metodı» degn atama qabıl etilgen. Bunda izzertlewdi otkiziwshi psixolog sınalıwshinıń xulqın guzetpeydi hám olshmiydi. Bálkium kúndelik jazıwlardı, arxiv materialların, miynet oqıw yaki ijadiy xizmtin analiz qıladı.
Sabıq savet psixologları bul metoddi ipadalawda basqa atamadan paydalanadı. Kop jaǵdaylarda ol «Xizmet maxsulin úyrniw» yaki «Praksimetrik mtod» dep ipadalaydı.
Eksperementatorlar izzertlewler temasın xizmettiń prdmetli onimin turli maqsetlerde otkriwi mumkin. Shaxs psixologiyasınıń keń jayiliwinda ijadiy psixologiya hám psixologiya tariyxi bir shaxstiń yaki kop adamlar hayat joilınıń ózine tanligi – Biografik mrtod atın aldı.
«Arxiv metodi» turlishńligine komtnt analiz txnikasna tiyisli. Kontent – analiz ózinen jáned jetilistirilgen hujjetler analizin qatiy metodların korstdi. Izzertlewshi mazm;un birligin jıratıp alınǵan maǵlıwmatlardı ulıwmalastıradı.
Bul metod psixologiyada balkim basqa ilimiy adbiyatlarda da keń tarqalǵan Bul metoddan kop jaǵdaylarda tiykarınan siyasiy psixologiya, rklama psixologiyası keń paydalanadı. Kontent analizi islep shıǵıw G.Lassuella CH.Osgud, B.Berelsonlar atı menen baylanıslı bolıp «Kontnt analiz kommunikativ izzertlwler» fudamntal monografiyanıń avtorları.
Kontent analizdegi tema analiziniń standart birligi bolıp: 1) Sozler 2) tamamlanǵan pikir 3) tema ) personaj 5) avtor6. ) Jollanba esaplanadı.Olar bul mazmunda jande uliwmaliq duzilis sipatinda korip shiǵiladi.Kontent-analiz maǵliwmatlardi qayta islewdiń bir qansha usillari bar.
Apiwayi temadaǵi ol yaki bul birliklerdiń koriniw darejelriń qayt etiliwidir.Izzertlewshi bul koriniwler darejesin ol yaki bul birliklerin turli temalarda qollap,onda ozgeriw basinan,aqirina shkm aniqlaydi.
Analizdiń ekinshi tipi-temedaǵi kontent-analiz birligin matritsa turindegi korinisleri esaplanadi. Bunda maselen turli jollanbalarda erkinlik chastotasi A ham V birliklerde jaziladi.
Hamkarliqdaǵi toqnasiw shartli tasadipiy ajratiladi ham ol
R(AV)=R(A)x R(V)
Bir jollanbadaǵi ki birlikdiń hamkarliqdaǵi korinisleri belgilenedi.
Toqnasiwdiń emperik matritsasin turli birliklerdi teoriyaliq matritsa menen salistiriw mumkin.Bul muolaja Osgud tarepinn usinis tilgen ham qarim-qatnas psixologiyasinda keń tarqalǵan.
Proyektiv tstlerdegi natiyjelerdi qollawda,sawbet matrialinda kontent-analizden paydalaniladi.
Kop waqitti aliwina qaramay,kontent-analiz kop ǵana jetiskenliklerge iye; izzertlewshiniń sinaliwshi xuliqina tasiri,maǵliwmatlar isenimliligi tekseriledi.Bul metoddi tariyxiy hujjetler analizin usinis tiw mumkin.Kontent-analiz aqirǵi jaǵdayda kop qirrali maǵliwmatlar analizi,psixosemantika rawajlaniwinda baylanis,«Ekinshi nafas»atin aldi.
Xizmet mahsulin uyreniw-metodi,psixologiya tariyxinda,antropopsixologoya,ijadiy psixologiyada keń tarqalǵan.
Ijadiylik psixologiyasinda ol tiykarǵi esaplanadi,ijadiy mahsuldarliq antiyqaliǵda sonda.
Xizmet mahsuliniń analizi klinik psixologlar ushin ahmiyetli materialdi beredi; ayriqsha klasslarda (Shizofrniya,Munuanal-dprssiv psixoz ham b) xarakteri tez ózgeredi
Neropsixologik analizdiń bemar xizmet onimdarliq úlgisin A.R. Luriyaniń «Joǵalǵan hám qaytarilǵan» jumıslarında bayan etilgen.
Barliq boljawlar kundelik qaydlardı analiz qılıw, miydıń shep yarim sharları 1/3 bolegin awır asaratların keshirgen halda uyrenedi.
Do'stlaringiz bilan baham: |