O’zbek milliy taomlaridan suyuq ovqatlar tayyorlash va dasturxonga tortish, “moshxo’rda”, “mastava“ tayyorlash”mavzusini o’qitish metodikasi.
Reja:
Kirish
I . O’zbek milliy taomlaridan suyuq ovqatlar tayyorlash
Moshxo’rda tayyorlash
Mastava tayyorlash
II. O’zbek milliy taomlaridan suyuq ovqatlar tayyorlash va dasturxonga tortishni o’qitish metodikasi
2.1 Moshxo’rdani pishirib dasturxonga tortish
2.2 Mastavani pishirib dasturxonga tortish
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
O‘zbek taomlari Markaziy Osiyodagi eng rang-barang ovqatlardan biridir. Mintaqada istiqomat qiluvchi o‘troq va ko‘chmanchi millatlarning bir necha asrlar davomida to’plangan oshpazlik an’analari bugungi kunda yagona va hammamizga tushunarli bo‘lgan o‘zbek oshxonasining mazali taomlari majmuasida mujassamlashgan.
Suyuq taomlar tarkibidagi hid va ta’m beruvchi moddalar oshqozondan shira ajralishiga, ishtahani ochishga yordam beradi va shu tufayli o’zidan keyin iste’mol qilingan quyuq taomlarning hazm bo’lishini osonlashtiradi. Suyuq taomlar mineral moddalarning asosiy manbai hisoblanadi. Ular tarkibida suyuqlik ko’p bo’lib, organizmning suvga ehtiyojining 15-25%ini qondiradi. Suyuq taomlar tayyorlash texnologiyasiga ko’ra, tortilish haroratiga ko’ra, suyuqlik asosiga ko’ra bir necha turga bo’linadi.Tayyorlash texnologiyasiga ko’ra suyuq taomlar: xushxo’r suyuq ovqatlar, tiniq sho’rvalar, quyuq sho’rvalar, sutli sho’rvalarga bo’linadi. Haroratiga ko’ra sho’rvalar: issiq (+75°-80°) va sovuq (+12°-14°) tortiladi. Sovuq sho’rvalar asosan jazirama yoz oylarida tortiladi. Suyuqlik asosiga ko’ra, bulyonda tayyorlangan, sutda tayyorlangan, meva va sabzavotlar qaynatmasida tayyorlangan bo’ladi. Suyuq taomlar asosan bulyonda tayyorlanadi. Bulyon deb, hayvonlarning suyak va go’shti, parranda go’shti yoki baliqni suvda qaynatilganda hosil bo’lgan quruq sho’rvani va mahsulotdan suvga o’tgan moddalar majmuasini aytiladi.
Suyuq taomlarning organizm uchun axamiyatini olim I.P.Pavlov
nazariyasiga asosan suyuq taomlar ishtaxani ochuvchi, oshqozondan shirani
ajratuvchi asosiy muxit ekanligi bilan urgatiladi.
Suyuq taomlar o’tkir ta`mi, xushbo’y xidi, mazasi, tashqi ko’rinishi orqali
ishtaxani ochishga, kayfiyatni ko’tarishga yordam beradi. SHuning uchun suyuq taomlar tayyorlashda ularni ta`mini, mazasini maromiga etkazib tayyorlashda zo’r maxorat kerakligini o’quvchilarga tushuntirish kerak.
Suyuq taomlar asosi bulgan bulonlar tayyorlashda qaynatish rejimi
vaqtlariga e`tibor berish, qattiq qaynab ketmasligi, rangini tiniq bulishi, xshbo’y xid va ta`m beruvchi mao’sulotlarni qaynatish oxirida solinishi o’rgatiladi.
Bulonlarni tiniqlashtirish usuli, maxsulotlarning pishish vaqtiga ko’ra ketma-ketlikda solinishi, sabzavotlarni tabiiy rangtni saqlab qolish usullarini, shuningdek, taom tayyorlashda sanitariya-gigiena talablariga qat`iy amal qilinishini o’rgatishga katta ao’amiyat beriladi. O’zbek milliy taomlarini tayyorlashni o’ziga xos xususiyatlarini, ularni to’yimliligini, ulardan so’ng ikkinchi ovqatni iste`mol qilish shart emasligini, taomlarni dasturxonga tortish tartibini, suyuq taomlar uchun dasturxon tuzash qoidalari o’rgatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |