I. O’quv materiallari ma’ruza bo’yicha o’quv materiallari

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Fanning ijtimoiy-gumanitar fanlar bilan aloqasini tushuntiring.
   
2. 
   Ushbu kurs psixologik bilimlar tizimida qanday ahamiyatga ega?
   
3. 
   Fanning asosiy kategoriyalarini sanab o‘ting.
   
4. 
   Bolalar psixologiyasi fanining nazariy ahamiyatini tushuntiring.
   

2-Mavzu: Bolalar psixologiyasi fanining metodlari
Reja:

1. 
   Bola psixikasining o‘rganish prinsiplari.
   
2. 
   Psixologik tadqiqot o‘tkazish shakllari.
   
3. 
   Bolalar psixologiyasining asosiy metodlar.
   
4. 
   Bolalar psixologiyasi fanining tamoyillari.
   
5. 
   Bolalar psixologiyasining yordamchi metodlari.
   

Tayanch tushunchalar: psixika, tamoyil, metod, tadqiqot, kuzatish, eksperiment, laboratoriya, intervyu, anketa, faoliyat mahsulini o‘rganish.


1. Bola psixikasining o‘rganish prinsiplari.
Bola psixikasini o’rganishda tadqiqotchi bir qator prinsiplar ­qoidalarga tayanishi, ularga rioya etishi lozim buladi. Bu prinsiplar quyidagilardan iborat:
Ob’ektivlik prinsipi tadqiqotchidan ma’lumotlar bilan ularning talkinini aralashtirib yubormaslikni talab qiladi. masalan, mashgulot davomida bola oynadan tashqariga qarayotgan edi deb aytilsa, bu muayyan xodisa xaqidagi ma’lumot bulib xisoblanadi. Lekin «bola e’tiborsiz» deb aytish xodisaning talqinidir. Xodisaning o`zi bilan uning talqinini aralashtirib yubormaslik kerak. Chunki yuqoridagi misolda ham bola oynaga qarab turgan bo`lsa ham, tarbiyachi so`zlariga katta e`tibor berayotgan bo`lishi mumkin.
Sababiylik prinsipi bola shaxsi va ongida yangi sifatlarni xosil bo`lishi sharoit va omillarni imkon kadar o`rganishni talab qiladi. Masalan, mashg`ulot davomida bola tez-­tez oyna tarafga qarayotgan bo`lsa, bu xodisaning iloji boricha kuchliroq sabablarini aniqlashga urinish kerak mashgulotda bola charchab qoldimi o`tilayotgan material bolaga yaxshi tanishmi va xokazo.
Sinchkovlik va muntazamlik prinsipi bola psixikasi shakllanishi jarayonini ko`chadagi biron narsa bola e’tiborini o`ziga tortdimi,
, bunda psixolog va pedagoglar ta’sirini sinchkovlik bilan kuzatib borishni talab qiladi ushbu prinsipga muvofiq oldindan:
a) tadqiqot joyi va vaqti aniqlanishi kerak;
b) tadqiqotda o`rganiladigan sinaluvchilar tanlanmasi tuzilishi lozim;
v) tadqiqot qaysi vaqtda va qanday vaqt oraliqlarida o`tkazilishini belgilash zarur.