I. O‘quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy

6-Mavzu. Xalqaro sug’urta faoliyatda investitsiya bilan bog’liq riskni
sug’urtalash
Investitsiya
riskini sug’urtalovchi xalqaro tashkilotlar. O’zbekiston
Respublikasining “Investitsiya faoliyati to’g’risidagi qonuni. Xalqaro tiklanish va
taraqqiyot bankiga a’zo bo’lgan xalqaro agentlik (MIGA). Ssuda sug’urtasi va
ssuda sug’urtasini kafolatlashni amalga oshiruvchi “Xalqaro sug’urtaviy izlanish
assotsiatsiyasi” (MASI), chet el investitsiyasi bilan shug’ullanuvchi OPIK sug’urta
kompaniyasi (AQSh; OPIK-Overseas Private Investment Corporation).
Bevosita beriladigan investitsiyalar bo’yicha sug’urta risklari, investitsiyani
sug’urtalash bo’yicha sug’urta javobgarligi. Chet el investorlarining iqtisodiy
manfaatlarini sug’urta qilish.
7-Mavzu. Xalqaro sug’urta faoliyatida sug‘urta tashkilotining moliyasini
tashkil qilishning umumiy tamoyillari
Chet mamlakatlarda sug‘urta tashkilotining moliyasini tarkibi va tuzilishi.
Sug’urta faoliyatidan tushgan daromadlar. Sug’urta mukofotlari. Sug’urta
vositachiligi. Investtitsiya faoliyatidan tushgan daromadlar. Bank depozitlariga
qo’yilmalar. Kreditlar. Nizom jamg’armasidagi ulushlarda ishtirok etish. Boshqa
faoliyatdan tushgan daromadlar. Depo mukofotlar. Regress tartibda olingan
summalar. O’qitish va maslahat berishdan tushgan tushumlar.
8-Mavzu. Xalqaro sug’urta bozorida sug’urta faoliyatining global nazorati
Xalqaro sug’urta bozorini nazorat qilishning global ob’ektlari va nazoratning
zarurligi hamda shakllari. Xalqaro sug’urta bozorini nazorat qiluvchi organlar
fqoliyatiga tavsif va Xalqaro sug’urta nazorati assotsiatsiyasi (HSNA) faoliyati
haqida. Sug’urtalovchilarni himoyalash va ularni nazorat qilish mexanizmlari.
9-Mavzu. Xalqaro iqtisodiy faoliyatda savdo yuklarini sug’urtalash
Yuklarni sug’urtalashda xalqaro savdo palatasi talablari. INKOTERMS-
2010 bo’yicha tovar yetkazib berishning tijorat shartlari, yuk sug’urtasining
ta’minlanishi. INKOTERMS 2010 da barcha asosiy transport uchun amal

---

7
qiladigan tamoyillari (EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP) va faqat dengiz
transportlari uchun taaluqli tamoyillar
(FOB, FAS, CFR, CIF
).
Xalqaro savdo tijorat yo’nalishida sug’urta shartnomalarini tuzish. Xalqaro
savdo yo’nalishidagi kelishuvlarda London sug’urta instituti tomonidan ishlab
chiqilgan “A”, “B” va “C” tamoyillari.
Sug’urta hodisasidan ko’rilgan zararlarni qoplash usullari. Dengiz
transport vositalarini sug’urtalashda zararlarni qoplash, sotuvchi va xaridor
ko’rishi mumkin bo’lgan zararlarni qoplash va h.k.