I-mavzu: kirish. Fanning o’rganish usullari. Rivojlanish tarixi. Tayanch tizimi odam skeletini sinflanishi reja

Chakka suyagi
(os temporale, 
30-rasm) bir juft bo'lib, murakkab tuzilgan. U kallaning yon 
devori va asosini hosil qilishda ishtirok etadi, ichida eshituv va muvozanat a’zosi joylashgan. 
Chakka suyagini 
margo occipitalis, parietalis 
va 
sphenoidalis 
qirralari bo'lib, ular vositasida qo'shni 
suyaklar 
bilan birlashadi. U old tomondan ponasimon, yuqoridan tepa va orqadan ensa suyaklari o'rtasida 
joylashib, pastki jag' suyagi bilan bo'g'im hosil qiladi. Chakka suyagi to'rt qismdan iborat: palla, 
nog'ora, piramida yoki toshsimon va so'ig'ichsimon qismlar. Bular o'zaro birikib tashqi eshituv 
yo'lini 
(meatusacusticus externus) 
hosil qiladi. 
Chakka suyagining piramidasi 
(pars petrosa) 
uch qirrali piramida shaklida bo'lib, suyak 
moddasining qattiqhgi uchun tosh qismi deb ataladi. Uning ichida eshituv-muvozanat a’zosi 
joylashgan. Bu qism kallada gorizontal yotadi, asosi orqaga va lateral tomonga qaragan bo'lib, 
so'rg'ichsimon o'simtaga o'tib ketadi. Piramidaning uchi erkin, oldinga va medial tomonga 
qaragan. Unda uchta oldingi, orqa va pastki yuzalar tafovut qilinadi. Oldingi va orqa yuzalar kalla 
ichiga qaragan bo'lsa, pastki yuzasi kalla asosining tashqi tomonidan yaxshi ko'rinadi. Uchta 
yuzaga mos yuqori, oldingi va orqa qirralar farqlanadi. 
Piramidaning oldingi yuzasi 
(facies anterior partis petrosae) 
oldinga va yuqoriga qaragan. Lateral 
tomonga u chakka suyagi pallasining miya yuzasiga o'tib undan tosh-palla tirqishi 
(fissura 
petrosquomosa) 
bilan ajralib turadi. Shu tirqishning yonida piramidaning oldingi chekkasida mushak-
nay kanali 
(canalis musculotubarius) 
teshigi bor. Piramidaning oldingi yuzasining o'rta qismida 
ravoqsimon tepalik 
(eminentia arcuata) 
ko'rinadi.