И. М. Абдуллаева, Д. T. Азимов. “Ахборот тизимлари

 
Асосий атамалар ва таърифлар 
Маркетинг тадқиқотлари. Маркетинг тадқиқотларининг мақсади – бозор 
ва истеъмолчиларнинг афзалликларини ўрганиш. Ахборот тизимидан кузатиш 
натижалари, саволномалар, учувчилик экспериментлар ва интервью олиш учун 
фойдаланилади. 
Маҳсулотни яратиш. Маҳсулотни ишлаб чиқиш тизимчаси ўз ичига 
хомашѐни тайѐр маҳсулотлар ва хизматларга айлантириш жараѐнини олади ва 
биринчи навбатда маҳсулотнинг физик атрибутларига қаратилади. Мувофиқ 
вариантни танлаш учун маъсуллар мавжуд. 
Товар ва хизматларни илгари силжитишни ташкил қилиш. Борган сари 
кўпроқ ташкилотлар интернетдан товарлар ва хизматларни сотиш ва реклама 
қилиш учун фойдаланмоқдалар. Товарларни бозорда илгари силжитиш ва 
реклама қилиш унинг самарадорлиги билан ўлчовдош бўлиши керак Шунинг 
учун тадбирларнинг ҳар хил турларига харажатлар ва улар келтирадиган 
даромадлар устидаги назоратни амалга ошириш зарур.. 
Товарларга нархни шакллантириш. Товарларга нархлар маркетингнинг 
муҳим ва мураккаб вазифалидан яна биридир. Чакана нарх, улгуржи нарх ва 
чегиришларга эга нархлар белгиланиши керак. Товар нархини шакллантириш 
нарх ва эҳтиѐж ўртасидаги нисбатни белгилаш асосида амалга оширилади. 
Бунинг учун эгри талаб ва таклиф, товарлар, сотувчилар, харидорлар, «харид 
қилиш ѐки ишлаб чиқариш» сўрови кесмасидаги таҳлил зарур. 
 
Калит сўзлар 
Маркетинг тадқиқотлари, маҳсулотни яратиш, товарга нархни 
шакллантириш, товарларни сотиш, сотиш шахобчаларининг жойлашуви, талаб 
ва таклифнинг таҳлили.

---

75 
Саволлар 
1. Маркетинг ахборот тизимининг асосий вазифаларини айтиб беринг. 
2. Маркетинг ахборот тизимининг асосий тизимчаларини санаб беринг. 
3. Маркетинг тадқиқотларининг вазифаси нимадан иборат? 
4. Товарга нархларнинг турларини санаб беринг. 
5. Маҳсулотни яратиш босқичларини айтиб беринг.