I. Kirish qismi

Turlari:
Olea ambrensis H. Perrier - Madagaskar
Olea borneensis Boerl. - Borneo, Filippin
Olea brachiata (Lour.)Merr. - Guangdong, Xaynan, Kambodja, Tailand, Vetnam, Malayziya yarim oroli, Anambas orollari.
Olea capensis L. - Kichik temir daraxti - Komor orollari, Madagaskar; Afrika Janubiy Afrikadan shimoldan Efiopiya, Sudan, Zair, Nigeriya, Kot-d'Ivuar va boshqalarga.
Olea capitellata Ridl. - Paxang
Olea caudatilimba L.C. Yunnan shahridan Chia
Olea chimanimani Kupicha - Mozambik va Zimbabvedagi Chimanimani tog'lari
Olea cordatula H.L.Li - Vetnam
Olea dioica Roxb. - Hindiston, Bangladesh, Myanma
Olea europaea L. - Zaytun - O'rta er dengizi, Afrika, Janubi-g'arbiy Osiyo, Himoloy; boshqa ko'plab joylarni tabiiylashtirgan
Olea exasperata Jacq. - Janubiy Afrika
Olea gagnepainii Knobl. - Tailand, Laos
Olea Gambli, KB Klark - Sikkim
Olea hainanensis H.L.Li - Vetnam, Laos, Guangdong, Xaynan
Olea hochstetteri Beyker - Keniya, Tanzaniya, Uganda
Olea javanica (Blume) Knobl. - Filippin, g'arbiy Indoneziya

Zaytun, shuningdek, zaytun deb ham ataladi, O'rta er dengizi mintaqasida zaytun moyining manbai sifatida katta qishloq xo'jaligi ahamiyati bor. Bu O'rta yer dengizi oshxonasining asosiy tarkibiy qismlaridan biridir. Daraxt va uning mevalari o'simlik oilasiga nom beradi, shuningdek, unga lilac, yasemin, forsythia va haqiqiy ash (Fraxinus) kabi turlar kiritiladi.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTINING 4901-sonli
QARORI
DORIVOR O‘SIMLIKLARNI YETISHTIRISH VA QAYTA ISHLASH, ULARNING URUG‘CHILIGINI YO‘LGA QO‘YISHNI RIVOJLANTIRISH BO‘YICHA ILMIY TADQIQOTLAR KO‘LAMINI KENGAYTIRISHGA OID CHORA-TADBIRLAR TO‘G‘RISIDA
Respublika hududlarida dorivor o‘simliklarni yetishtirish va qayta ishlashga doir ilmiy tadqiqotlarning yagona bazasini yaratish, xorijiy davlatlarning ilg‘or ilmiy ishlanmalarini o‘rganib borish, yetakchi ilmiy muassasalar bilan hamkorlik o‘rnatish hamda zamonaviy texnologiyalar, ilmiy ishlanmalarni respublikaga joriy etish va mavjud imkoniyatlardan samarali foydalanishni kuchaytirish maqsadida
1. O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi, Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Innovatsion rivojlanish vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi va Fanlar akademiyasining “Shifobaxsh” dorivor o‘simliklarni yetishtirish va qayta ishlash markazi negizida O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi huzurida davlat muassasasi shaklidagi Dorivor o‘simliklarni yetishtirish va qayta ishlash ilmiy-ishlab chiqarish markazi (keyingi o‘rinlarda — Markaz)ni tashkil etish to‘g‘risidagi taklifi ma’qullansin.
2. Markazning asosiy vazifalari etib quyidagilar belgilansin:
dorivor o‘simliklarni ilmiy asosda yetishtirish va qayta ishlash, ulardan oqilona foydalanishning yagona strategiyasini shakllantirish va amalga oshirish;
respublika hududidagi yovvoyi holda o‘suvchi dorivor o‘simliklar areallarini o‘rganish va zaxiralarini aniqlash, mavjud bioresurslar genofondini saqlash, onalik plantatsiyalarini tashkil etish;
urug‘lik materiallarini yetishtirish va tayyorlash, ko‘paytirish, kolleksion ko‘chatxonalar tashkil etish hamda ularning xomashyolarini qayta ishlash bilan bog‘liq ilmiy va amaliy tadqiqotlarni olib borish;
dorivor o‘simliklarni muayyan tuproq-iqlim sharoitini hisobga olgan holda madaniy holda yetishtirishni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha aniq ilmiy asoslangan takliflar ishlab chiqish;
tuproq-iqlim sharoitlarini hisobga olib, madaniy holda yetishtiriladigan dorivor o‘simliklarning agrotexnologik xaritalarini Qishloq xo‘jaligi vazirligi va O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi buyurtmasiga ko‘ra ishlab chiqish;
dorivor o‘simliklar kimyoviy tarkibini o‘rganish, mahsulotini standartlash va sertifikatlash;
dorivor o‘simliklarga bo‘lgan ichki va tashqi bozorlar talabini o‘rganish bo‘yicha marketing tadqiqotlarini o‘tkazish;
dorivor o‘simliklar yetishtiruvchi va qayta ishlovchi fermer xo‘jaliklari, tashkilotlar va boshqa subyektlar rahbarlari va mutaxassislarining malakasini oshirib borishga yo‘naltirilgan dasturlarni tayyorlash va o‘qitish tizimini tashkil etish.
3. O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi, Innovatsion rivojlanish vazirligi Markazning o‘rmon fondi yerlarida namunaviy plantatsiyalar, laboratoriyalar barpo etish, ilmiy ishlanmalarni ishlab chiqarishga tatbiq qilish maqsadida xususiy sektorni jalb etgan holda dorivor o‘simliklarni yetishtirish va ilmiy-ishlab chiqarish klastyerlarini tashkil etish to‘g‘risidagi taklifi ma’qullansin. Bunda:
dorivor o‘simliklarni yetishtirish, ilmiy-ishlab chiqarish klastyerlari faoliyati bank kreditlari, tashabbuskorlar mablag‘lari, xalqaro moliya institutlari mablag‘lari va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar hisobidan moliyalashtiriladi;