I кириш мавзу: Таълим тизимини бошқариш асослари фанининг мазмун – моҳияти ва аҳамияти

Бошқарувчининг одоби ва унинг касбий фазилатлари.
Маълумки, умумий таълим мактабларида, Ўрта - махсус ва олий ўқув юртларида ёшларга таълим тарбия берувчи мутахассисни ўқитувчи, муаллим, педагог, устоз, мударрис, домла деб юритилади. Ўқитувчилик энг мураккаб, қадимий касблардан бири ҳисобланади. Одамлар тўплаган турмуш тажрибасини ёшларга ўргатиш, уларни ҳаётга, меҳнатга тайёрлаш эҳтиёжи натижасида қадим замонлардаёқ таълим ва тарбия мустақил ижтимоий фаолият сифатида пайдо бўлди.
Бошқарувчи одобининг ўзига хос қонуниятлари:
-касбини ва болаларни севиш;
-ўзи дарс берадиган фанни, уни ўқитиш назарияси ва методикасини, педагогика, психология ва мафкурага доир чуқур билимга, юксак маънавий маданиятга эга бўлиши;
-шахснинг аҳлоқий поклиги;
-педагогик такт, муомала одоби қоидаларига эга бўлиш;
-ҳамма ўқувчиларга нисбатан холис ниятли, обеътив, талабчан, адолатли бўлиши;
-педагогик фаолиятнинг ахлоқий характери билан педагогик ижодкорликнинг уйғунлиги.
Бошқарувчи одобининг манбаларига қуйидагилар киради:
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси Кадрлар тайёрлаш миллий дастури ва Таълим тўғрисидаги қонуни (1997), Олий Мажлис ва Вазирлар Маҳкамаси.
Мамлакатнинг директив ҳужжатлари Республика президентининг асарлари, маърузалари, нутқлари; ҳурмат қилиши.
Умумий ва миллий ахлоққа, касб одобига доир илмий асарлар;
Қуръони Карим, Ҳадиси шариф;
Ўрта Осиёда яшаб ижод этган донишмандларнинг маданий – маърифий, педагогик меъроси;
Ўзбек халқ педагогикаси асарлари одобномалар ва уларга доир илмий педагогик тадқиқотлар;
Ахлоқий тарбияга доир ўқитувчи-одобига доир таълимотлар;
Мактаб ва Ўрта махсус таълим муассасалари одобнома адабиёт ва бошқа фанларни ўқитиш тажрибаси педагогик амалиётга доир материаллар;
Таълим – тарбия, педагогик фаолиятни акс эттирган бадиий асарлар ва бошқалар.
Ўзбек халқ педагогикаси асарларида мураббий устоз энг хурматли мўътабар инсон сифатида улуғланади. “Отанинг боласи бўлма одам боласи бўл. Устоз – отангдек улуғ. Ота – она болани дунёга келтиради устоз эса уни юксакликка маънавий камолотга етказади”.