MAVZU: ZAMONAVIY AXLOQIY TARBIYANING YUTUQLARI VA KAMCHILIKLARI
REJA:
I.KIRISH
II.ASOSIY QISM:
1.Axloq bu nima va qanday paydo bo’ladi yoki rivojlanadi.
2.Axloqning nikohdagi o’rni.
4.Axloqning har bir sohada namoyon bo’lishi.
5. Axloq etika fanining pretmetidur.
6.Axloqiy tanlov,ixtiyor va erkinlik
III.XULOSA
IV.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
I.KIRISH
Jamiyatdagi har bir inson yakka holda, tashqarida yashamaydi. U odamlar orasida o‘sadi, ulg‘ayadi, hayot kechiradi, uning butun hayoti va faoliyati davomida har-xil toifadagi ko‘plab insonlar bilan muloqotda bo‘ladi. Bu insonning kundalik hayotiy ehtiyojlarini qondirish zaruratidan kelib chiqadi.
Jamoa bo‘lib yashash jamiyatda qabul qilingan urf-odat, an’ana va qonun – qoidalarga amal qilishni talab etadi. Ana shu jarayonda inson va jamiyat o‘rtasida yuzaga keladigan obyektiv aloqadorlik, ya’ni ijtimoiy munosabat – xulq atvor, odob, xatti-harakat, prinsip va normalarning majmuasi axloqning mazmun mohiyatini tashkil etadi. Binobarin, axloqning manbai jamiyat ehtiyoji va manfaatlaridan iborat.
Tayanch so‘z va iboralar: Axloqshunoslik, etika, odob, xulq, axloq, fazilat, illat, axshilik va yomonlik, axloq ideal, baxt, muhabbat va nafrat, ezgulik va yovuzlik, hayotning ma’nosi, adolat, vijdon, burch, or-nomus, ideal, qadr-qimmat, baxt, axloqiy tamoyillar, vatanparvalik, fidoiylik, erkparvarlik, tinchlikparvarlik, muomalalilik, jo‘mardlik, hushmuomalalilik, odoblilik, soddalilik, axloqiy me’yorlar, sabr-toqat, rostgo‘ylik, halollik, poklik, kamtarlik, oila, nikoh, axloqiy madaniyat, axloqiy tarbiya, davlat, mahalla, fuqarolik jamiyati, kasbiy odob, axloqiy madaniyat, “Ommaviy madaniyat”, kosmopolitizm, bioetika, evtanaziya, klonlashtirish, transplantatsiya, ksenotransplantatsiya, axloqiy kamolot.
II.ASOSIY QISM
Axloq (arab. xulqning ko‘pligi; lot. moralis — xulq-atvor) — ijtimoiy ong shakllaridan biri, ma’naviy hayot hodisasi, ma’naviyat sohasiga oid tushuncha. Axloqiy qadriyatlar – kishilarning xulq-atvorida asrlar davomida shakllangan o‘zaro munosabatlar, yurish-turish qoidalari: xushxulqlik, xushmuomalalik, kattalarga hurmat, kichiklarga izzat, halollik, pokizalik, ezgulik, mehnatsevarlik, insonparvarlik, vatanparvarlik.
Axloq - oliy mavjudotga ato etilgan oliy ne’mat. Ya’ni axloqning kelib chiqishi ilohiy manbadandir. Ana shu ilohiy asosni asrab-avaylab, taraqqiy toptirish har bir insonning asosiy vazifasi, burchi. Shu bois o‘z-o‘zini va, iloji bo‘lsa, o‘zgalarni axloqiy tarbiyalash barcha muqaddas kitoblarda savob sanaladi.
Odob - inson haqida yoqimli taassurot uyg‘otadigan, lekin jamoa, jamiyat va insoniyat hayotida burilish yasaydigan darajada muhim ahamiyatga ega bo‘lmaydigan, milliy urf-odatlarga asoslangan chiroyli xatti-harakatlarni o‘z ichiga oladi.
Xulq - oila, jamoa, mahalla-ko‘y miqyosida ahamiyatli bo‘lgan, ammo jamiyat va insoniyat hayotiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydigan yoqimli insoniy xatti-harakatlarning majmui.
Axloq - jamiyat, zamon, ba’zan umumbashariy ahamiyatga ega, insoniyat tarixi uchun namuna bo‘la oladigan ijobiy xatti-harakatlar yig‘indisi, insoniy kamolot darajasini belgilovchi ma’naviy hodisa.
Do'stlaringiz bilan baham: |