I. Kirish II. Asosiy qisim

2 - Asosiy qism
2.1 Urganch Yog’-Moy AJ ning yaratilishi

1889 yil, dekabr. Xorazmda ilk sanoat korxona ishga tushirildi. Uning dastgohlari kema va temir yo’llar orqali AQShdan keltirilgan.1888 yil, mart. “Bolshaya Yaroslavskaya Manufaktura”sining agenti D.Kuzin Xiva xoni Muhammad Rahimxondan (Yangi) Urganchda paxta tozalash zavodi qurish uchun ruxsatnoma oldi.1889 yil, dekabr. Xorazmda ilk sanoat korxona ishga tushirildi. Uning dastgohlari kema va temir yo’llar orqali AQShdan keltirilgan.
1890-1900 yillar. Zavod yiliga 350-400 ming rublga teng (tillo pul hisobida) mahsulot ishlabchiqara boshladi.
1903 yil. Aka-uka Kraftlar Yangi Urganchda Russko-Aziatskiy bank bo’limini
ochdilar va zavodda sherikchilik (kompanonlik) asosida ish olib bordilar.
1905 yil. Yanvar oyida Sankt-Peterburgda sodir bo’lgan qonli yakshanba ta’sirida korxona ishchilari orasida norozilik kayfiyati qo’zg’oldi
1910 yil. Aka-uka Kraftlar zavod korpuslarini yangidan qurdilar va uni paxta-moy korxonasiga aylantirib, to’la xo’jayini bo’ldilar.
1919 yil dekabr. Junaidxon bosqini sababli zavodda yong’in chiqdi. Ishchilar o’z korxonasini himoya etish uchun 10 kun kurashdilar.
1920-1922 yillar. Zavod ta’mirlanib ishga tushirildi. Unga I.A.Cherezov direktor etib tayinlandi.
1923-1925 yillar. Zavod ishchi-xizmatchilari soni 150 nafarga etdi. Ular orasida 22 rus, 9 tatar,
17 o’zbek va boshqamillat vakillari bor edi.
1925 yil. Zavod bir yilda 524 tonna o’simlik yog’i va sovun ishlab chiqarishni 90 tonnaga etkazdi.


1930 yil. Yangi paxta zavodi ishga tushirildi. Zavodlar o’rtasida yurgiziladigan “Poezd” ishga tushdi. Temir yo’lning uzunligi 1,5 kilometr edi.
1932 yil. Zavod yangidan rekonstruktsiya etildi va bir kecha kunduzi: 3885 kg. qora moy, 3334 kg. o’simlik yog’i590 kg. sovun ishlab chiqarish quvvatiga ega
bo’ldi.
1940 yil. Zavodning elektr-energiya ishlab chiqarish quvvati 400 ot kuchiga teng keltirildi.
Korxonaning malakali xodimlari Xiva, Hazorasp, Mang’it, Xo’jayli, Xonqa zavodlariga yordamga bordila