I. Kirish. Doston haqida ma'lumot II. Asosiy qism: a Dostonlarning janr xususiyatlari

dostonning ikkinchi qismida o‘quvchini to‘lqinlantirarli darajada tasvirlangan.

Dostonda elu yurtga muhabbat motivlari urug‘ birligi g‘oyasi bilan birlashib ketadi. Dostonning har ikkala qismida ham Alpomishning Barchinga uylanishi Qo‘ng‘irot urug‘ining yangidan birlashishiga olib keladi. Demak, Alpomishning nikoh uchun, oila uchun-“o‘z uyi” uchun kurashi qonuniy ravishda Qo‘ng‘irot urug‘ining yanada mustahkamlanishi, yangi tipda qaytadan birlashishi uchun kurashi hamdir.

“Alpomish” dostonning bosh qahramoni sahroyi bahodir, Qo‘ng‘irot urug‘ining umidi va ishonchi Hakimbek-Alpomishdir. U mehnatkash xalqning qahramonlik kuchlarini o‘zida mujassamlashtirgan, yovuzlik va yomonlikning ashaddiy dushmani, el-yurt farovonligi yo‘lida mardliklar ko‘rsata olgan bahodir, xalq eposining qo‘yma obrazidir. Dostonda Alpomish va Qorajon ana shunday vajohatdagi kishilarga qarshi kurashadi. Dostonchi alplarning beso‘naqay, ayni holda zabardast qiyofalarini tasvirlash orqali, bir tomondan, ularning Barchinga loyiq emasliklarini ta’kidlasa, ikkinchidan Alpomish va Qorajonning jismoniy kuch-qudratini yaqqol ko‘rsatadi.

Alpomishning yori Barchin, singlisi Qaldirg‘och, do‘sti Qorajon, ota-onasi va qaynotasiga nisbatan iliq munosabatlarida, mashhur yilqichi, qadrdoni va tarbiyachisi Qultoy bilan ota-bola, cho‘pon Kayqubod bilan do‘st tutinishi tasvirida uning chin insoniy sifatlari yaqqol namoyon bo‘lgan. Dostonning yetakchi obrazlaridan yana biri Barchindir. Barchin o‘zbek eposida har tomonlama mukammal ishlangan ayol obrazi hisoblanadi. Vatan va oilani sevish, xalqqa va qarindoshlariga hurmat, mustaqillik va jasorat bu obrazning ichkki mazmunini tashkil qiladi. U oqila, tadbirli ayol sifatida ijtimoiy hayotda erkak bilan ayolni teng deb biladi. Shuning uchun ham qalmoq eliga ko‘chishga ahd qilgan otasi Boysariga nasihat qilmaganligi uchun onasidan o‘pkalaydi: