I булим. Ахборот тизимлари ва технологияларини миллий ифтисодда 1уллаш асослари



Download 0,67 Mb.
bet10/29
Sana28.02.2022
Hajmi0,67 Mb.
#473731
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29
Bog'liq
I булим

АХБОРОТ ВА МАЪЛУМОТЛАР
«
2.1- АХБОРОТ: АСОСИЙ ТУШУНЧА ВА ТАЪРИФЛАР
«Ахборот» сузи лотинча «information» сузидан олинган булиб, бирор иш холати ёки киши фаолияти хакида маълум килиш, хабар бериш, бирор нарса хакидаги маълумот, деган маънони англатади.
Ахборот тушунчаси инсон фаолиятининг барча сохаларида фойдаланилади. Айни пайтда унинг микдорий тавсифини, яъни техник-иктисодий ва фалсафий, шунингдек, гносеологик (ахборот англаш воситаси сифатида), кибернетик каби бир котор жихатларини фарклайди.
1. Фалсафий нуктаи-назаридан ахборот онгга нисбатан иккинчи даражали деб каралади. Онг хам уз навбатида борликка нисбатан иккинчи даражали. Шундан келиб чиккон холда ахборот сигналларнинг тартибга солинган кетма-кетлик образи булиши лозим. Аникрок айгганда, семантикага (мазмун, мохиятли) эга, фикр ташувчи булиши керак.
Ахборотнинг моддий ташувчиси ахборотни узатиш ва саклашни акс эттиргандагина ахборот мавжуд булади, акс холда борлик ахборотсиз колади. Шундай килиб, ахборот моддий ташувчининг узвий мазмуни ва мохияти саналади.
2. Кибернетик нуктаи-назаридан, тирик организм, автоматик харакатланувчи машина ёки инсон-машина тизими томонидан амалга оширилган хар кандай жараёнда (онгли ёки онгсиз равишда) ахборот юзага келиши, уни кабул килиш, узатиш, кайта ишланиши юз беради. Айни пайтда келадиган ахборот сигналлари объектининг ташки таъсирларга булган реакциясини ишлаб чикувчи чикадиган сигналларга айлантирилади.
Сигналларни узатиш ва ахборотни кейта ишлаш материя ёки энергиянинг борлик ва вактда харакатланиши хамда объектлар ёки мухитларнинг узаро алокаси холатини, таркибининг узгаришини юзага келтирувчи хар кандай жараёнлар ёрдамида амалга оши- рилиши мумкин.
3. Ахборот назариясида купинча «ахборот микдори» тушунчасидан фойдаланилади. Бунда асосан шу нарса англашиладики, ахборот — бу ахборот олингунча ва олингандан сунг мумкин булган жавоблар сонининг функцияси эканлити таъкидланади. Ахборот харакатланиши ундаги мавхумликни (ноаникликни) бартараф этишдан иборат.
4. Информатика назариясида саклаш, кайта тузиш ва узатиш объекти саналган барча маълумотлар ахборот деб юритилади. Бундай холларда ахборот, бошкарув максадида уни кайта ташкил этиш нуктаи назаридан куриб чикилади.
5. Иктисодий — хужалик фаолиятида ахборот деганда, кенг маънода, атроф мукит турисидаги хар кандай маълумотлар тушунилади. Бу маълумотлар атроф-мухит билан узаро алокадан, унга мослашишдан ва унинг узгариши жараёнидан олинган булиши мумкин
Истеъмолчи нуктаи назаридан, ахборот — бу энг охиридаги фойдаланувчи томонидан олинган тушунчалар ва фойдали деб бахоланган янги маълумотдир.
Юкорида кайд этилганларни изохлаган холда, ахборотга куйидагича таъриф келтириш мумкин. Ахборот — бу, яратувчиси доирасида колиб кетмаган ва хабарга айланган, билимлар ноаниклиги, туликсизлиги даражасини камайтирадиган хамда огзаки, ёзма ёки боши усуллар (шартли сигналлар, техник воситалар, хисоблаш воситалари ва хоказо) оркзли ифодалаш мумкин булган атроф-мухит (объектлар, вокеа-ходисалар) тугрисидаги маълумотлардир.
Мазкур йуналишда куйидагилар мухим саналади:
• ахборот — бу хар кандай маълумот эмас, балки у мавжуд ноаникликларни камайтирувчи янги бир маълумотдир;
• ахборот уни яратувчидан ташкарида мавжуд булади, у уз яратувчисидан узокдашган, инсон тафаккурида акс эттан билимдир;
• ахборот хабарга айланди, чунки у белгилар куринишида маълум бир тилда ифодаланган;
• хабар моддий ташувчига ёзиб кўйилиши мумкин (хабар ахборотни узатиш шаклидир);
• хабар унинг муаллифи иштирокисиз акс эттирилиши мумкин;
• у жамоат коммуникацияси каналлари оркали узатилади;
Ахборот ташкилот учун куйидаги имкониятларни беради:
• ташкилотнинг стратегик, тактик ва тезкор максад хамда вазифаларини белгилаш;
• ташкилотнинг, булинмаларнинг жорий холатини, улардаги жараёнларни назорат килиш;
• асосли ва уз вактидаги карорларни кабул килиш;
• максадга эришишда булинмалар ишини мувофиклаштириш.

Download 0,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish