|
2.2. Úzliksiz talimni shólkemlestiriw hám rawajlandırıw principlerı
Úzliksiz tálim — joqarı maman kadrlar tayarlawdıń tiykarın quraydi, tálimdiń barlıq túrlerin, mámleket tálim standartların, kadrlar tayarlaw sisteması strukturası jáne onıń iskerlik korsetiw mazmuni bildiredi.
Úzliksiz tálimdi shólkemlestiriw hám rawajlandırıwdıń tiykarǵı principlerı tomendegilerden ibarat :
— tálimdiń ústinligi
— usı tarawdi izbe-iz hám úzliksiz rawajlandırıw, bilim, ziyreklik hám joqarı intellektnin’ orını ústin turatuǵın ahmiyetke iye ekeni;
— tálimdiń demokratlasuvi
— tálim-tárbiya texnologiyaları, usıl hám principlerıni belgilew hám qollawda oqiw orınları g’aressizliginin’ keńeyiwi, tálimdi basqariwdin’ mámleket-jámiyet sistemasınıń engiziliwi;
— tálimdiń adamgershiliklew
— bala mápleri, xuquq, hám erkinliklerin kepillik beriw, qabiletlerin Korsetiw chikdrish hám rawajlandırıw, milliy hám umum-adamzatiy qadriyatlar ústinligin, insannıń jámiyet hám átirap ortaliq menen ozaro munasábetleri uygunligini támiyinlew;
— tálimdiń sociallashuvi
— tálim alıwshılar dúnyaqaras qáliplestiriw hám kóteriw, g’aressiz hám dóretiwshilik pikirlew kúnikmalarini qarar taptırıw ;
— tálimdiń milliylashuvi
— tálimdiń tariyxımız,
- milliy dástúr hám úrp-ádetler menen ajıralmas boglikdigi
O’zbekistonda jasawshi barlıq xalqlar tariyxı hám materiallıq qadryatlardi saqlap alıw hám bayıtıw tálimdi milliy taraqqiyatdin’ eń kerekli faktorı retinde tán alıw etiw;
— tálim-tárbiyanıń ajıralmas bolegi;
— bul processdıń har tárepleme bárkámal insandı qáliplestiriwge joneltirilgeni;
— iqtidarli jaslardı aniqlaw
— jasliginan har bir balanıń qabiletini hám qizig’uwini itibarǵa alıp, az-azdan arnawlı bir tarawg’a joneltirip barıw, jetilisken bilim alıwı ushın barlıq zárúr shárt-sharayat jaratıw.
Juwmaqlawshi.
Úzliksiz tálim — joqarı maman kadrlar tayarlawdıń tiykarın quraydi, tálimdiń barlıq túrlerin, mámleket tálim standartların, kadrlar tayarlaw sisteması strukturası jáne onıń iskerlik korsetiw mazmuni bildiredi.
Kadrlar tayarlaw milliy programmasınıń tiykarǵı maqseti ham kámal insan tárbiyasına qaratilg’an. Usı huquqiy negizler tiykarında jaratılǵan mektepge shekem tálim kontseptsiyasina tayanǵan túrde mektepge shekem tálimdiń quramı hám mazmunın qayta korip shig’iw jumıs, fizikalıq, ruwxıy hám intellektuallıq tarepden bárkámal, garessiz pikir júritetuǵın jetkinshekti qáliplestiriw, onı milliy dástúr hám adetlerimiz ullı babalarımız qaldirg’an úlken bilimlendiriw miyraslar, xalk, pedagogikası tájiriybesi, zamanagóy ilim erisken jutuqlarga tayanǵan túrde tarbiyalaw, tárbiyalıq processda mektepge shekem tálim mákemeleri, shańaraq hám ata-analardıń ozaro munasebetlerin oyatiw máseleleri úzliksiz hám izbe-iz korilmekte.
Mámleketimiz ósik, barining bul pikirleri keyinirek ta'lim-tárbiya tarawinda tiyisli koplep nizamalrdin’, tiyisli normativ hújjetlerdiń, eń kerekli, dúnya jámiyetshiligi tárepinen tán alınǵan Kadrlar tayarlaw milliy programmasınıń jaratılıwına metodologik tiykar sapasida xızmet qildi. Bul programmada mektepge shekem hám mektep,orta arnawlı hám kásip-oner hamde joqarı tálimdi úsh basqishda jurgizdi, qaliwdi, bes basqishli tálim sistemasın jaratuw korilg Mektepge shekem tálim shólkemi áne sol huquqiy tiykarlarga tayanǵan halda shańaraq hám jámiettiiń balalarǵa g’amxurlik qiliw, milliy hám mintaqaviy ayrıqshalıqlardı itibarǵa alıp, olardı xar tárepleme bárkámal insanlar etip tárbiyalaw maqsetinde shólkemlestiriledi.
Social mektepge shekem tálim bul — mámleket tárepinen shólkemlestirilediǵan shólkem bolib, ol jaǵdayda mektepge shekem tálim jasındaǵı balalarǵa tálim-tárbiya beriledi. Mektepge shekem tálim úzliksiz tálim sistemasınıń baslang’ish buwini retinde O’zbekiston Respublikasınıń «Tálim tug’risida»gi nizami hám Kadrlar tayarlaw milliy programması talapları tiykarında shólkemlestiriledi. Mektepge shekem tálim har tárepleme jetik balalardi tárbiyalaw ushın zárúr shólkemlestirilgen, stilistik, psixologiyalıq,pedagogikalıq shárt-shárayatlar jaratadı, balalardı mektepte úzliksiz túrde tálim alıwǵa tayarlawda ata-analarǵa járdem beredi. Mektepge shekem tálim bala 6~1 jasqa jetgenshe shańaraqta hamde mámleket hám mámleketlik emes mektepge shekem tálim mákemelerinde ámelge asıriladı. Social mektepge shekem tálim bul — mámleket tárepinen shólkemlestirilediǵan shólkem bulib, ol jaǵdayda mektepge shekem tálim jasındaǵı balalarǵa tálim-tárbiya beriledi. en edi.
Paydalanilg’an adebiyatlar.
1. Кадирова Ф. Р. К-53 Мактабгача педагогика: / укув кулланма /Ф. Р. Крдирова, Ш. К. Тошпулатова, М. Н. Аъзамова; Узбекистон Республикаси Халк таълими вазирлиги; Мактабгача муассасалар ходимларини кайта тайёрлаш ва малакасини ошириш республика укув-методика маркази. — Тошкент:«Маънавият», 2013. — 160 6.
Ф. К.ОДИРОВА, Ш. ТОШПУААТОВА, М. АЪЗАМОВА
www.ziyo.net
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005)
Do'stlaringiz bilan baham: |
