I bob. Respublikamiz hududida tarqalgan noyob baliqlar va ularning ekologiyasi

Laqqa - Cilurus glanisL.Respublikamizning suv havzalarida laqqa baliq keng tarqalgan. Tanasida tangachalari bo'lmaydi, bo'yiga cho'ziq. Orqa suzgich qanotlari kichkina. O’zbekistonda Orol dengizi sohillarida, ko'llarda va daryolarning o'zanlarida yashaydi. Ko'pchilik hollarda suvlarning tinch oqadigan aylanmalarida vachuqur joylarda bo'ladi.Laqqa baliqlar asosan mayda baliqlar bilan oziqlanadi. Yosh baliqlari hasharotlar,shu jumladan quruqlikda yashovchi hasharotlar bilan oziqlanadi.Laqqa baliqlar oshqozonida ko'pincha chigirtkalar ham uchratilgan.Laqqa baliq vaqti kelganda kaltakesak, suvilon va sut emizuvchi mayda jonivorlar (kemiruvchilar)ni ham yutib yuboradi.Ayrim hollarda parrandalarni ham yutib yuborgan. Laqqa baliq Chinoz atroflarida va Amudaryo deltasida iyun oyida uvildiriq tashlaydi. Uning uvildiriq tashlash joyi daryoning Chinoz atrofidagi kamar hisoblanadi. Serpushtligi urg'ochisining kattaligiga bog'liq. (136—467 mingtagacha uvildiriq tashlashi mumkin.) Uvildiriqlarining diametri o'rta hisobda 3 mm ni tashkil etadi. Laqqa baliqlar to'rt yoshligida jinsiy voyaga etadi.Orol dengizida laqqa baliqlar yiliga 9 ming sentnergacha ovlanadi. Respublikaning ichki suv havzalarida laqqa baliq, sazandan keyin asosiy ovlanadigan baliqlardan hisoblanadi. Daryolarda laqqa baliq suvda suzib yuradigan to'rlar, yoyma to'r va venterlar bilan hamda ko'pincha qarmoqlar bilan tutiladi.


Sudak(sla)–Lucioper calucioperca L. Sla(sudak)-yirik baliqlardan hisoblanib,uzunligi 130sm,massasi 12 kggacha. Ayrimlariniki esa 18kggacha boradi.Tanasi mayda tangachalar bilan qoplangan,gavdasi xushbichim va yon tomonlari bir oz botib kirgan. Orqa tomonida ikkita katta suzgich qanotlari bo'ladi. Oldingi qanotlari qattiq va o'tkir nurlar bir tortilgan. Ko'krak va qorin suzgichlari bir-biriga yaqin joylashgan va oxirgisi deyarli tomog'ida. Katta og'zi burchak bo'lib ko'zigacha kirib borgan. O’tkir va yirik tishlari boshqa hamma baliqlardagi kabi qoziq tish shaklida bo'lib, ular o'ljalarini ushlab qolish uchun xizmat qiladi.Slaning ust tomoni yashilsimon kulrang bo'lib,yoni hamda past tomoni kulrangsimondir.Tanasi bo'ylab uzunasiga qo'ng'ir tusli yo'llar ketgan.Sla Amudaryo bo'ylab To'rtko'lgacha tarqalgan. 1971 yilgacha o'rtacha ovlangan baliq o'rta hisobda 32,8 ming sentnerga ko'tarildi,eng ko'p ovlanganda uning miqdori yiliga 94 ming sentnerni tashkil etdi. Endilikda sla balig'i Orol dengizida ovlanadigan baliqlar ichida birinchi o'rinda turadi.