I bob. Populyatsion genetik va molekulyar evolyutsiyasi haqida tushuncha

XULOSA VA TAKLIFLAR
Xulosa qilib aytganda, Genetikaning asosiy vazifasi irsiyatning moddiy asoslari hisoblanadigan xromosoma, genlar va nuklein kislotalar (DNK, RNK) tuzilishi hamda funksiyalarini tadqiq qilish orqali organizmlar belgi va xususiyatlarining rivojlanishi va kelgusi avlodlarga oʻtishini ochib berishdan iborat. Har xil fizik va kimyoviy omillar taʼsirida organizmlarda irsiy oʻzgaruvchanlikning paydo boʻlishi va uning organizmlar evolyutsiyasidagi ahamiyatini tadqiq qilish ham genetikaning vazifalari qatoriga kiradi. Madaniy oʻsimliklarning serhosil navlari, hayvonlar va mikroorganizmlarning mahsuldor zotlari va shtammlarini yaratish; irsiy kasalliklarning paydo boʻlish sabablarini oʻrganish asosida ularning oldini olish va davolash usullarini ishlab chiqish; ekologik muhitning irsiyatga salbiy taʼsir etuvchi omillarini oʻrgaiib, genofondni saqlab qolishni genetik jihatdan asoslab berish genetika tadqiqotlarining amaliy muammolarini ifodalaydi.
Oʻzgaruvchanlik — tirik organizmlar hamda viruslar belgi va xususiyatlarining xilmaxil boʻlishi. "Oʻ." termini organizmlarning yangi belgi va xususiyatlar hosil qilishi yoki eski belgi va xususiyatlarni yoʻqotishini ham ifodalaydi. Oʻ. irsiyatga qarama-qarshi maʼnoni anglatadi (qarang Irsiyat). Tabiiy sharoitda paydo boʻladigan Oʻ. tabiiy, yaʼni spontan, eksperimentda hosil qilinadigan Oʻ. sunʼiy, yaʼni indutsirlangan Oʻ. deyiladi.
Buyuk chex olimi Gregor Mendel o’zining no’xot o’simligida olib borgan ko’p yillik tajribalari natijasida biologiya fa’ni tarixida birinchi bo’lib irsiyatning uchta fundamental qununiyatlarini kashf etadi. U genetikaning asosiy va eng samarali uslubi bo’lmish durugaylash yo’li bilan irsiyatni o’rganish metodini yaratdi. Mendel tadqiqotlarining natijasi 1865-yilda nashr etilgan bo’lsada, uzoq vaqt tan olinmadi. 1900-yilda Mendel qonunlari uch yirik olim G. De-Friz, E. Chermak va K. Korrenslar tomonidan qayta ochilganidan keyin,u ilmiy jamoatchilik tomonidan tan olinadi. Shuning uchun ham 1900-yil biologiya tarixida genetika fa’ni asossolingan sana hisoblanadi